Korte toespraak van Koningin Máxima bij het jubileumcongres ter gelegenheid van 35 jaar Nibud in Utrecht

Dames en heren,

Één onafhankelijke organisatie voor budgetvoorlichting aan huishoudens.
Het klinkt simpel.
En toch bestaat het bijna nergens in Europa.
In andere landen hebben consumenten te maken met verschillende organisaties die adviseren over huishoudfinanciën. In Nederland hebben wij - gelukkig - één Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting dat alles omvat. Al 35 jaar lang.

In het oprichtingsjaar 1979 waren er nog geen pinautomaten. Van digitaal bankieren had nog niemand gehoord. En op je allernieuwste Atari-computer kon je zelfs nog niet eens Pac-man spelen. Laat staan online kleding kopen of vakanties boeken. De wereld van consumenten zag er anders uit dan vandaag.

Ook ons uitgavenpatroon is verschoven. We zijn een groter deel van ons inkomen gaan uitgeven aan wonen. En een kleiner deel aan voeding.

En dan heb ik het nog niet over de sociaal-culturele verschillen. Vijfendertig jaar geleden was een standaard-vraag aan het Nibud: "hoeveel huishoudgeld geef ik aan mijn vrouw?"…
Ja, er is héél veel veranderd in de afgelopen jaren!

Maar het basisprincipe is nog steeds hetzelfde. De vraag naar onafhankelijke voorlichting over huishoudfinanciën is even groot als toen.

Eind jaren zeventig ging het economisch niet goed. Veel mensen hadden moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Anderen hadden behoefte aan onafhankelijk financieel advies omdat ze een nieuwe fase in hun leven bereikten: studeren, trouwen, een huis kopen, kinderen krijgen, stoppen met werken. Het Nibud werd al snel een vertrouwde plek voor mensen met geldvragen. En dat is nog steeds zo. Ongeveer 14.000 mensen per dag. Meer dan vijf miljoen vragen per jaar.

Financiële zelfredzaamheid is relevant voor alle huishoudens, of je nu veel of weinig geld te besteden hebt. Het belang van financiële vaardigheden lijkt zelfs nog groter te worden, nu de eigen verantwoordelijkheid van mensen toeneemt. Denk aan het nieuwe leenstelsel voor studenten en aan de veranderingen in de zorg en het pensioenstelsel.

Ook schuldpreventie is relevanter dan ooit. De afgelopen tien jaar is het aantal huishoudens met problematische schulden verdriedubbeld. Er is dus nog heel veel werk te doen.

Uit onderzoek blijkt dat we als consumenten veel minder rationeel zijn dan we zelf denken. Tegelijkertijd wordt onze financiële omgeving steeds ingewikkelder. Het is dus goed dat het Nibud ons een spiegel voorhoudt en ons houvast geeft. Zodat wij meer greep krijgen op onze eigen portemonnee.

Het Nibud is er voor iedereen. Voor jong en oud. Voor scholieren met zakgeld. Voor studenten met een bijbaan. Voor volwassenen met en zonder loonstrookje. Voor ouderen met AOW of een pensioen. U levert een onmisbare bijdrage aan het bevorderen van verantwoord financieel gedrag. En aan het ontwikkelen van normen waar mensen houvast aan kunnen hebben.

En: het Nibud is er ook voor professionals op het gebied van financiële bewustwording. U ontwikkelt waardevolle kennis over consumentengedrag. Daarmee helpt U beleidsmakers, hulpverleners, bankiers, adviseurs en wetenschappers.

De instelling van de Nibud-leerstoel is een goede nieuwe stap. Net als U, verheug ik me op de lezing van Professor Van Dijk, zodadelijk.

Vanaf het begin was het Nibud een belangrijke partner van platform Wijzer in geldzaken. U begreep dat bundeling van krachten nodig is tussen alle partijen: consumentenorganisaties, scholen, financiële bedrijven en de overheid. Samenwerking is hier de kracht!

Als erevoorzitter van het platform wil ik alle medewerkers van het Nibud bedanken voor hun enorme inzet in de afgelopen jaren. Vijfendertig jaar houvast en hulp voor de huishoudportemonnee. Uw rol is van onschatbare waarde. Van harte gefeliciteerd met dit jubileum! Ik wens U nog heel veel succesvolle jaren toe.