Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Zweden
De toespraak is uitgesproken in het Engels.
Majesteit,
Dank u wel voor uw hartelijke woorden en voor de gastvrije ontvangst hier in Stockholm. Mijn vrouw en ik genieten met volle teugen van dit bezoek aan u en Koningin Silvia. Onze contacten en onze vriendschap zijn hecht. Iedere ontmoeting met u beiden en met Kroonprinses Victoria en de andere leden van de Koninklijke Familie bevestigt onze speciale band. En Zweden... dat is een land dat wij voorgoed in ons hart hebben gesloten.
Het is fascinerend hoe de relatie tussen onze landen zich in de loop der eeuwen heeft ontwikkeld. De kiem werd - zoals we allen weten - meer dan 400 jaar geleden gelegd. Op het Europese toneel waren Zweden en de Republiek der Verenigde Nederlanden toen ‘the new kids on the block’. Ambitieus, expansief, uitdagend zelfs.
We hebben elkaar op gang geholpen en elkaar groot helpen maken. We dreven volop handel en wisselden ideeën uit. We keken de kunst bij elkaar af. Okee… soms ging er iets fout, zoals bij het zinken van de Vasa, vlak na de tewaterlating. De schuldvraag zal wel altijd in het midden blijven. Maar het stond onze samenwerking niet in de weg! Nog steeds zijn we trots op het Hollandse karakter van Göteborg, om slechts één voorbeeld te noemen.
Er is veel gezegd en geschreven over de Nederlandse invloed op Zweden en over de wervende kracht van onze openheid. Maar laten wij Nederlanders onszelf ook weer niet teveel op de borst kloppen! Toen de rechtsgeleerde Hugo Grotius de Nederlanden moest ontvluchten, werd hij door jullie omarmd. En op zijn grafsteen liet hij zetten: “This is Hugo Grotius, captive and exile of the Dutch, but envoy of the great Kingdom of Sweden.”
Zoals het vaak gaat met opkomende machten, leidde samenwerking al snel tot rivaliteit. En rivaliteit tot verwijdering.
Maar in onze tijd groeien we juist weer steeds meer naar elkaar toe. Die toenadering is goed op gang gekomen tijdens uw Koningschap, Majesteit, en de laatste jaren zien we een steeds sterkere versnelling.
Er is een nauwe verwantschap gegroeid. Je zou bijna kunnen zeggen: Nederland is de zuidelijkste Nordic.
Er is zóveel dat we in elkaar herkennen!
We behoren beide tot de koplopers in innovatie en verleggen samen de grenzen van het weten.
We zijn beide het pad naar een circulaire economie ingeslagen. Wat zou het mooi zijn als Zweden en Nederland samen de eerste fossielvrije welvaartsstaten ter wereld worden!
En in eigen land en internationaal verdedigen we samen dezelfde waarden: vrede, veiligheid, democratie, en respect voor mensenrechten voor iedereen, ongeacht geslacht, gender, seksuele oriëntatie of culturele achtergrond.
Het is fascinerend om te zien hoe Zweden de internationale gemeenschap scherp houdt en de weg wijst. Ik denk bijvoorbeeld aan uw introductie van het feministisch buitenlands beleid. Een idee dat navolging vindt, óók in Nederland. Doel is een wereld met gelijke rechten en kansen voor mensen in al hun diversiteit. Wij doen graag ons voordeel met uw ervaringen.
Een feministisch buitenlands beleid is ook een weerbaar buitenlands beleid. Nederland verwelkomt het Zweedse verzoek om toetreding tot de NAVO van harte. Wij realiseren ons dat dit een grote stap is voor een land dat meer dan twee eeuwen zijn neutraliteit koesterde. Tegelijkertijd zien we in de praktijk al vele jaren een uitstekende samenwerking tussen onze strijdkrachten. Wij zijn al lang hechte defensiepartners!
De Zweden staan bekend als een volk van ingenieurs. Zien ze een uitdaging dan ontwerpen ze een oplossing. De Nederlanders staan bekend als een volk van handelaren. Zien ze een kans dan weten ze die te benutten. Samen kunnen we fantastische resultaten boeken. Net als vierhonderd jaar geleden.
De komende dagen zullen we uitgebreid stilstaan bij onze gezamenlijke doelen, bijvoorbeeld op het gebied van schoon transport en de overgang naar een duurzame energiehuishouding met behulp van groene waterstof.
Majesteit, wij realiseren ons dat onze beide samenlevingen voor taaie opgaven staan die het uiterste van ons vragen. Het doet pijn als jonge mensen het pad van misdaad en geweld kiezen en als mensen in onze steden zich niet veilig voelen. Ook deze gevoelige onderwerpen kunnen wij met elkaar bespreken in de wetenschap dat vrienden niet alleen hun successen, maar ook hun zorgen delen.
Veel van die zorgen hebben een Europese dimensie. Bijvoorbeeld de vraag hoe mensen rond moeten komen nu de energieprijzen zo hoog liggen en hoe we de eenheid bewaren tegenover de Russische agressie in Oekraïne. In de eerste helft van volgend jaar bekleedt uw land het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Wij hebben er veel vertrouwen in dat de Unie onder uw voorzitterschap zijn kracht verder zal vergroten in het belang van alle Europese burgers.
Majesteit, over iets minder dan een jaar hoopt u uw vijftigjarig regeringsjubileum te vieren. Festiviteiten hier gaan vaak vergezeld van de muziek van Abba. Zo vierde u dit jaar uw verjaardag op de klanken van ‘Dancing Queen’.
Misschien mag ik u voor volgend jaar twee andere topnummers suggereren.
‘Super Trouper’ en ‘On and On and On’!
Het is geweldig u beiden vanavond in goede gezondheid te zien en onze vriendschap met u en uw familie te mogen vieren hier in Kungliga Slottet in Stockholm.
Graag wil ik u allen vragen het glas met mij te heffen.
Op u beiden, Majesteiten,
En op onze vriendschap.