Ontstaan naam Oranje-Nassau

De Bredase Nassaus krijgen steeds belangrijkere functies toebedeeld van de Bourgondische en Habsburgse hertogen, die grote delen van de Nederlanden als landheren besturen. Zo bekleedt Graaf Hendrik III van Nassau (1483-1538) hoge burgerlijke en militaire ambten. Ook is hij betrokken bij de opvoeding van Keizer Karel V. Hendrik III trouwt met de Bourgondische edelvrouwe Claudia van Chalon. Hun zoon René van Chalon erft het soevereine prinsdom Orange van zijn oom Philibert van Chalon.

Vergroot afbeelding
Beeld: RVD / Nationaal Archief
René van Chalon.

Prinsdom Orange

René van Chalon, zoon van Hendrik III en Claudia van Chalon, erft het soevereine prinsdom Orange van zijn oom Philibert van Chalon. Als René in 1544 kinderloos sterft, laat hij zijn bezittingen na aan zijn Duitse neef Willem van Nassau (1533-1584). Als Prins Willem is hij de stamvader van het Huis Oranje-Nassau.

Orange ligt in het zuiden van Frankrijk en is sinds 1163 een prinsdom in handen van het Huis van Chalon. Hier komen ook de wapenspreuk 'Je maintiendrai' en de jachthoorn vandaan, die nog steeds in het wapen van de Oranjes staat. Het prinsdom Orange is in de 18e eeuw opgegaan in Frankrijk. Wel is het sinds 1963 lid van de Unie van Oranjesteden.

Hertogdom Nassau

Nassau is een voormalig Duits graafschap. Later wordt het een vorstendom en tenslotte een hertogdom. Het Huis Nassau had twee takken: de Ottoonse en de Walramse lijn. Het Huis Oranje-Nassau stamt af van de Ottoonse lijn, de groothertogelijke familie van Luxemburg van de Walramse lijn.

Keizer Karel V wil voorkomen dat door vererving de bezittingen van de Nassaus in Nederland en Duitsland in handen van één persoon, Willem van Oranje, komen. Willem van Oranje erft daarom wel alle bezittingen van René van Chalon, maar zijn broer, Jan de Oude, volgt hun vader op in het graafschap Nassau en wordt de stamvader van de Friese tak van de Nassaus.

Prins Willem IV krijgt later door het uitsterven van verschillende takken toch weer alle bezittingen van de Ottoonse tak in handen. Prins Willem verliest deze in 1795 aan de Fransen. Zijn zoon, de latere Koning Willem I, krijgt in 1802 van Napoleon een schadeloosstelling voor het verlies van zijn erflanden en wordt vorst van Fulda, graaf van Corvey, Weingarten en Dortmundt. Als hij in 1806 aan Pruisische zijde tegen Frankrijk vecht, ontneemt de Franse keizer hem zijn Duitse landen. Na de val van Napoleon besluit het Congres van Wenen om alle Nassause landen te verenigen tot een staat waarvan het hoofd van de Walramse tak hertog wordt. Koning Willem I wordt schadeloos gesteld met het nieuw gevormde Groothertogdom Luxemburg en het Hertogdom Limburg.