Toespraak van Koningin Máxima bij de uitreiking van de Appeltjes van Oranje op Paleis Noordeinde in Den Haag


Dames en heren,

U wilt natuurlijk dolgraag weten wie de winnaar is van de Grote Appel. Maar ik houd de spanning er nog héél even in. Want ik wil graag eerst iets zeggen tegen u allemaal. Of u nu met een Appeltje van Oranje naar huis gaat of niet: u bent voor mij allemaal winnaars. Ieder van u mag trots zijn. Want u brengt mensen bij elkaar. En dat is zó nodig!

Er zijn grote verschillen tussen de tien genomineerde initiatieven. Maar de kern is steeds hetzelfde: een rotsvast vertrouwen in de kracht van de buurt.

Een leefbaar land is opgebouwd uit leefbare buurten. Als mensen het fijn vinden in hun buurt, kan ook hun vertrouwen in de samenleving als geheel groeien.

Ieder van u weet uit eigen ervaring dat veel oplossingen dichtbij beginnen. In je eigen straat en je eigen wijk. Met de mensen om je heen. 

Mensen willen zich thuis voelen. Niet alleen achter hun eigen voordeur, maar ook in een wijde kring rond hun woning.

Je thuis voelen… Dat betekent: je veilig voelen. Maar ook: gezien worden. Je verhaal kwijt kunnen. Jezelf kunnen zijn. Je weg weten te vinden. Aansluiting vinden bij anderen. Elkaar steunen en helpen. Er voor elkaar zijn als het moeilijk is. 

En: samen plezier hebben. Samen nieuwe dingen ontdekken en nieuwe kansen grijpen. Wie zich thuis voelt, ontwikkelt zelfvertrouwen.

Daarom ben ik zo blij met het thema van dit jaar: ‘Bruggenbouwers in de buurt’.

Bij het bouwen van een brug komt veel kijken. Het fundament moet stevig zijn. Je wilt dat een brug veilig is en lang meegaat. Hij moet passen in de omgeving. En hij moet toegankelijk zijn voor iedereen.

In de fysieke wereld zijn er architecten, ingenieurs, bouwvakkers en onderhoudsmensen die daarvoor zorgen. Wat ik zo bijzonder vind aan u, is dat u al die rollen in zich verenigt. 

U bedenkt. U ontwikkelt. U bouwt en u onderhoudt. En vervolgens blijft u betrokken en zorgt u ervoor dat zovéél mogelijk mensen enthousiast worden en ook zelf bruggenbouwer worden.

Ik zie tijdens mijn werkbezoeken met het Oranje Fonds hoe groot de impact van initiatieven in de buurt kan zijn. Mensen bloeien op. Ze krijgen weer zelfvertrouwen en perspectief. Ze durven meer. Hun wereld wordt groter, mooier, kleurrijker. 

Ik herinner me bijvoorbeeld mijn bezoek aan Thuis in West, in Rotterdam, drie jaar geleden. Vandaag zijn ze één van de genomineerden. Een initiatiefnemer daar vertelde me: “Wij zijn de huiskamer van de wijk en iedereen is hier welkom”. En zo voelde het ook. 

Daarom is het goed dat het Oranje Fonds initiatieven in de buurt steunt. Bijvoorbeeld via het programma ‘Sterke Buurtverbinders’ dat initiatiefnemers helpt om zich verder te ontwikkelen, met kennis en coaching. En met de Appeltjes van vandaag: een eerbetoon aan bruggenbouwers in de buurt.

Twee organisaties hebben hun Appeltje binnen. Zij kunnen al heerlijk genieten van deze middag, zonder stress. Maar voor de acht andere wordt het nu spannend. Want wie gaat het grote Appeltje van Oranje 2023 winnen?

De keus is zo rijk! En de diversiteit is zo groot! 
Sommige initiatieven zijn ontstaan rond een tuin die mensen samen onderhouden. Bij andere gaat het om een oud gebouw midden in de wijk dat een nieuw leven heeft gekregen als trefpunt. En weer andere zijn begonnen als werkplaats.

De Grote Appel gaat naar een initiatief dat erin slaagt héél verschillende mensen met elkaar te verbinden. Het slaat bruggen tussen sociale groepen die vaak langs elkaar heen leven. Iedereen voelt zich welkom. Iedereen voelt zich verantwoordelijk en staat voor elkaar klaar.

Een initiatief dat mensen uitdaagt hun talenten te ontwikkelen. Heel actief. Wie ergens goed in is – klussen, koken, techniek, werken met textiel of hout – helpt anderen vooruit. Zo leren mensen van elkaar.

Een initiatief dat organisch is gegroeid en dat volledig draait op vrijwillige krachten.

De belangstelling is zó groot dat er een wachtlijst is van vrijwilligers! En bovendien is het nog duurzaam ook, want oude spullen worden er liefdevol opgeknapt en krijgen een nieuw leven.

De Grote Appel 2023 gaat naar:

Repair Café Teylingen, met Ontmoetingswerkplaats de JoJo!

Mijn hartelijke gelukwensen! Graag nodig ik de winnaars uit op het podium.