Toespraak van Koningin Máxima bij de uitreiking van de Appeltjes van Oranje, Den Haag
Dames en heren,
Welkom op Paleis Noordeinde! Fantastisch dat U er bent. En dat zeg ik ook namens mijn man en mijn schoonmoeder.
Dit is de 16de keer dat de Appeltjes van Oranje worden uitgereikt. Voor ons is dat een dierbare traditie geworden. De Appeltjes zijn een eerbetoon aan al die initiatieven die mensen dichter bij elkaar brengen en zo ons Koninkrijk nog mooier maken.
Natuurlijk: er kunnen er maar drie winnen. Maar achter de drie winnaars staan honderden andere prachtige initiatieven die de moeite waard zijn. De keuze is heel, heel moeilijk. Voor het Oranje Fonds is het elk jaar weer wikken en wegen.
Dit jaar is het Oranje Fonds op zoek gegaan naar initiatieven van jonge, ondernemende mensen. Dat wil zeggen: mensen van onder de 35 jaar die een probleem zien en besluiten daar zelf iets aan te gaan doen.
Je hoort nog wel eens zeggen dat jonge mensen minder voor een ander over hebben dan vroeger. Dat ze vooral met hun eigen leven bezig zijn, en weinig oog hebben voor hun medemensen.
Maar klopt dit ook?
Ik ben wel eens een ‘data freak’ genoemd, dus vergeeft U mij dat ik de onderzoeksrapporten erbij haal! Ik kan er niets aan doen.
Ik baseer me op het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau, en wel De Sociale Staat van Nederland 2017.
Volgens die informatie is één op de vijf jongeren in Nederland wekelijks actief in het vrijwilligerswerk. En dat percentage is al vijfentwintig jaar stabiel.
Mensen van boven de 35 jaar zijn gemiddeld nog wat actiever dan jongeren. Maar er is geen sprake van dat vrijwilligerswerk steeds meer een zaak van ouderen wordt. Nederland is en blijft een land met heel veel actieve burgers die zich inzetten voor anderen.
En dat is precies wat we willen laten zien met de Appeltjes van Oranje. Het Oranje Fonds gelooft dat iedereen het in zich heeft om iets voor anderen te doen. Ouderen en jongeren! Dit jaar zijn de spotlights gericht op jonge mensen.
Jonge mensen die zich inzetten voor anderen doen dat meestal naast hun studie en vaak ook naast hun werk. Ik vind dat geweldig. Niet omdat jongeren betere vrijwilligers zouden zijn dan ouderen. Maar omdat we jongeren nodig hebben om andere jongeren te bereiken.
Als 16-jarige heb je eerder vertrouwen in iemand van 20 die jouw taal spreekt en die zich helemaal in jouw problemen kan verplaatsen dan in iemand van bijvoorbeeld 47, hoe betrokken die ook is.
Er is nog een reden waarom we blij moeten zijn met jonge initiatiefnemers. Jongeren weten vaak beter wat andere jongeren beweegt en komen met oplossingen waar mensen van boven de veertig misschien niet zo snel aan denken.
Een mooi voorbeeld zijn de mensen van Yets Foundation in Schiedam. Het begon op een pleintje in de stad. Een gewoon pleintje, met een basketball-net tegen een blinde muur, waar een fanatieke jongen zijn worpen oefende.
Die jongen werd steeds beter en kwam dankzij zijn talent zelfs in Amerika terecht.
Terug in Nederland ontstond een prachtig plan: basketball gebruiken om jongeren in de knel meer zelfvertrouwen te geven. Werken aan je baltechniek en werken aan jezelf gaan bij Yets Foundation gelijk op. Bij Yets ontwikkelen jongeren die op school of thuis problemen hebben, zich tot echte team-spelers. Met alles wat daarbij hoort! Sociale vaardigheden, discipline, gezond eten, doorzettingsvermogen en natuurlijk spelplezier!
Yets werkt met een klein vast team en een groep van dertig jonge vrijwilligers. Nu nog op drie scholen. Maar de ambitie om te groeien is er. Ik vind Yets een fantastische winnaar van een Appeltje van Oranje.
Dat geldt ook voor Stichting Excel Arts Academy in Willemstad, op Curaçao. Daar was de katalysator niet de sport, maar de dans.
Ieder kind is anders. Sommige kinderen leren heel makkelijk. Andere hebben daar juist moeite mee. Wie op school moeilijk kan meekomen, voelt zich vaak alleen staan. Helemáál als er ook thuis problemen zijn. Dan is het net alsof niets meer lukt en alsof je niks waard bent.
Dat gevoel mag nóóit overwinnen, vinden ze bij Excel Arts Academy. Want hoe verschillend ook, ieder kind heeft creatieve aanleg. Op de academy leren kinderen dat talent te ontwikkelen. Zo ontdekken ze dat ze wèl iets kunnen. Sterker nog: dat ze veel méér kunnen dan ze dachten.
En daarmee komt het leven in een heel ander licht te staan. Niet langer de schaduw van mislukking, maar het heldere besef: ik ben de moeite waard!
En dat zelfvertrouwen helpt je verder.
Onder de alumni zijn artsen, accountants en zelfs een minister. En dat allemaal dankzij één bevlogen initiatiefnemer en haar team, en 35 enthousiaste vrijwilligers.
Ook de derde winnaar van vandaag is een bewijs van de kracht van vrijwilligers. Het begon drie jaar geleden in Zutphen. Daar kwam een asielzoekerscentrum. Niet iedereen was daar blij mee…
Maar vaak worden gevoelens van angst en onzekerheid minder als je elkaar wat beter leert kennen. Dat was de gedachte van de oprichters van Stichting Buddy to Buddy.
De stichting brengt inwoners van de stad in contact met vluchtelingen. Want ook vluchtelingen voelen zich vaak onzeker en bang. Veel van hen zitten in een isolement en kennen de weg niet in hun nieuwe stad. Buddy to Buddy koppelt Nederlandse maatjes aan vluchtelingen en daaruit komen vaak prachtige contacten en zelfs vriendschappen voort.
Inmiddels is de stichting ook in Breda en Utrecht actief geworden. Er zijn in totaal al 700 mensen aan elkaar gekoppeld. En er wordt hard gewerkt aan uitbreiding naar nog meer steden! Een bijzonder initiatief, met veel kansen voor de toekomst.
Wat bij alle drie de winnaars opvalt, is de professionele manier van werken. Dat betekent: onderzoek doen naar je resultaten en leren van je ervaringen. Het betekent ook: samenwerken met andere organisaties, zodat je elkaar aanvult. En: plannen maken om verantwoord te kunnen groeien.
Dit alles is heel belangrijk, want zo kunnen deze prachtige initiatieven nog meer impact krijgen.
Drie fantastische initiatieven.
Drie winnaars.
Drie Appeltjes.
Eén van die Appeltjes is een beetje groter dan de andere twee.
Die grote Appel gaat naar een initiatief dat mensen hun eigen kracht laat ontdekken op een manier die heel verrassend is. Een initiatief dat laat zien dat er altijd een nieuw begin mogelijk is.
De Grote Appel 2018 gaat naar…..
Stichting Excel Arts Academy in Willemstad!
Ik wens alle winnaars van harte geluk en heel veel succes in de toekomst.