Toespraak van Koningin Máxima bij de opening van het mbo-jaar 2021-2022

Toespraak | 03-09-2021

Vandaag begint een nieuw mbo-jaar.

En wat ben ik blij om erbij te zijn!

Want wat hier gebeurt, en op al die andere mbo-scholen en -opleidingen, is van het grootste belang voor heel Nederland.

Wie hebben ons door de coronacrisis heen geholpen? Dat waren de mbo’ers.

Wie hebben de coronapatiënten met de beste zorg omringd?

Wie hebben gezorgd dat transport en logistiek doordraaiden?

Wie hebben het mogelijk gemaakt dat we digitaal konden thuiswerken?

Wees eerlijk: zonder mbo’ers hadden we veel minder gekund.

Mbo’ers zijn cruciaal.

Zonder mbo’ers geen overgang naar een duurzame energievoorziening.

Geen natuurontwikkeling. Geen groen in de steden.

Geen mobiliteit, geen ontspanning, geen cultuur.

Daarom is vandaag een belangrijke dag, niet alleen voor jullie, maar voor ons allemaal.

Gelukkig kan het onderwijs nu weer fysiek van start gaan. Een goed begin voor alle eerstejaars en ook fijn voor alle ouderejaars, die het in de afgelopen tijd niet gemakkelijk hebben gehad.

Ik wil graag een compliment geven voor de manier waarop docenten en studenten zich door die moeilijke periode hebben heengewerkt. Het valt niet mee om je maandenlang te blijven concentreren achter een schermpje. Nu breken er gelukkig weer betere tijden aan!

Eén ding is duidelijk, en dat is dat de toekomst voor jullie openligt.

Of je nu na je mbo direct aan de slag gaat of eerst nog doorgaat naar het hbo, er zijn banen in overvloed! In de zorg, de ICT, de logistiek, de milieutechniek, overal. Alle hoofden en handen zijn hard nodig!

Dat klinkt allemaal mooi, maar toch is er ook een heel grote uitdaging. Want de inhoud van al die banen, verandert continu. Je bent eigenlijk nooit klaar met ontwikkelen. Je diploma is geen finish, maar pas het begin van een nieuwe fase in je ontwikkeling. En die duurt je leven lang.

Veranderingen gaan zó snel!

Nog niet zo lang geleden was het belangrijkste gereedschap van een monteur een baco-sleutel. Nu is de laptop even belangrijk.

Een hovenier moet kennis hebben van planten, maar óók van slimme software en sensoren die precies aangeven wat bomen en planten nodig hebben.

Het runnen van een agrarisch bedrijf is inmiddels hightech geworden.

In de horeca rukken de QR-codes op.

En wie een loopbaan in de retail ambieert, moet ook een beetje data-analist zijn.

Het zijn maar een paar voorbeelden van snelle veranderingen in de beroepspraktijk, en die zullen doorgaan, ook nadat je je diploma hebt gehaald. Wees daarop voorbereid en blijf op de hoogte.

Een mbo’er is iemand die flexibel en ondernemend kan blijven inspelen op veranderingen. En daarbij draait het niet alleen om kennis en kwalificaties, maar ook om vaardigheden. Kun je onverwachte situaties aan? Kun je je inleven in anderen? Kun je goed samenwerken? Kun je alternatieve oplossingen bedenken als iets niet lukt? Zie je kansen om dingen beter te doen? Kun je goed met geld omgaan en financiële verantwoordelijkheid dragen? Ben je creatief? Al die skills zijn goud waard, in elke baan.

Overigens publiceerde Wijzer in geldzaken vandaag de resultaten van een onderzoek onder mbo-docenten burgerschap. Zij schatten de financiële zelfstandigheid van hun studenten laag in. Bijna twee derde van de docenten ziet studenten met financiële problemen in de klas. Het is dus goed als er meer aandacht komt voor leren omgaan met geld in het mbo!

Heel belangrijk is een goede aansluiting tussen opleidingen en arbeidsmarkt, zodat studenten niet alleen snel een baan kunnen vinden, maar ook kennis kunnen maken met de nieuwste technieken, de laatste trends en de meest actuele eisen.

Dat vraagt wendbaarheid van mbo-scholen. Ook van hen wordt een ondernemende houding gevraagd en een hechte samenwerking met bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheden in de regio.

Verbinding komt uiteraard van twee kanten. Werkgevers beseffen dat het mbo met een half miljoen studenten hun belangrijkste bondgenoot is op een krappe arbeidsmarkt. Dat betekent: de deuren wijd openzetten. Volop stagemogelijkheden bieden voor iedereen, zonder onderscheid te maken. Gastlessen geven. Kennis delen. En: ook zelf initiatieven nemen om mensen verder te helpen in hun ontwikkeling door te investeren in opleidingen en scholing.

Het Regionaal Investeringsfonds mbo geeft sinds 2014 extra mogelijkheden om studenten voor te bereiden op de huidige en toekomstige arbeidsmarkt door hun al tijdens hun studie te laten werken met de nieuwste methoden. Goed dat overheden, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen hier samen in investeren.

De afgelopen jaren heb ik tijdens werkbezoeken veel goede voorbeelden gezien van samenwerking die wérkt.

In mei vorig jaar was ik op Texel in gesprek met de Texel Academy. Dat is een initiatief van het Texels Ondernemers Platform om iets te doen aan het grote tekort aan goed gekwalificeerd personeel in de horeca. Bijzonder is de brede samenwerking, niet alleen met ROC Kop van Noord-Holland, maar ook met de gemeente, investeringsfondsen en de woningcoöperatie. Zo krijgen studenten een compleet pakket aangeboden: leren, werkervaring opdoen, leven en wonen op het eiland, met een garantie op een baan.

Een ander mooi voorbeeld is het World Horti Center in Westland. Daar was ik in 2018, bij de opening. Het World Horti Center is een innovatiecentrum voor de glastuinbouw en een etalage van wat ons land op dat gebied allemaal te bieden heeft. Kwekerijen, mbo-scholen, hbo-scholen, onderzoeksinstellingen en de overheid hebben het samen van de grond getild. De bedrijven ontwikkelen samen met de scholen lesprogramma’s die aansluiten op de praktijk. Studenten die stage lopen, nemen nieuwe ideeën mee en geven zo een duwtje aan vernieuwingen binnen de bedrijven. Zo wordt iedereen er sterker van.

Nog een derde voorbeeld: half juli was ik in Nieuwegein bij het sectorinstituut Transport en Logistiek, dat nauw samenwerkt met transportbedrijven, opleidingsinstellingen en vakbonden. Samen zetten ze zich in om meer diversiteit in de transportsector te krijgen. Het is belangrijk dat we traditionele ideeën over beroepen doorbreken. Dus: méér vrouwen achter het stuur van de heftruck of de vrachtwagen.

Ik ontmoette vrouwelijke chauffeurs in opleiding, maar ook vrouwen met een BE-rijbewijs die willen doorgroeien naar het grotere werk. “Rijden is zó machtig mooi”, zei één van hen.

En dat snap ik helemaal. Dat gevoel van vrijheid en zelfbeschikking en macht in je handen!

Ik wilde het natuurlijk zelf ook even proberen, ook als het alleen ging om in te parkeren!

Aan de start van dit nieuwe studiejaar wens ik alle mbo’ers heel veel succes toe. En ook alle docenten, medewerkers en partners in het bedrijfsleven: heel veel succes!

Ook iedereen die bezig is met bijscholing of omscholing wil ik geluk wensen. U bent een voorbeeld voor anderen. Geweldig dat u blijft werken aan uw ontwikkeling!

Ik hoop dat het een prachtig jaar wordt voor u allemaal. Want als het goed gaat met u, dan gaat het ook goed met ons.

Geniet van de onderlinge contacten, de samenwerking en de vriendschappen. En maak er samen iets heel moois van, hier bij Yuverta mbo in Houten en overal in Nederland!

Dank u wel.