Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Suriname, Paramaribo
Mevrouw de president,
Meneer Geerlings,
Grantangi!
Mijn vrouw en ik danken u voor uw gastvrijheid en voor uw hartelijke woorden.
Het betekent veel voor ons om uw land te bezoeken in dit jaar waarin u vijftig jaar Srefidensi viert. Voor mij persoonlijk is dit een ervaring waarnaar ik heb uitgekeken. Mijn ouders leerden dit land kennen en liefhebben toen ik nog niet was geboren. Als kind kreeg ik de verhalen mee. Toen ik elf was, brachten mijn grootouders het allereerste staatsbezoek aan de jonge Republiek Suriname. Sindsdien is er heel veel water door de Surinamerivier gestroomd.
In woelige tijden bleef de band tussen Suriname en Nederland altijd voelbaar. Wat mooi om hier nu - samen met mijn vrouw - ook zelf, persoonlijk uitdrukking aan te kunnen geven!
Suriname is vijftig jaar jong. Wat u in die relatief korte tijd heeft bereikt, is heel bijzonder. Waar ter wereld leven bevolkingsgroepen die in oorsprong zó verschillen, zó vredelievend naast en met elkaar? In een wereld waarin conflicten tussen groepen zich verharden en polarisatie samenlevingen ondermijnt, is Suriname een baken van menselijkheid.
U bewijst dat het kán: het samenkomen en samenleven van heel verschillende gemeenschappen in één verband. Ondanks alle moeilijkheden waarmee u kampt, is dit een voorbeeld dat inspireert.
Suriname heeft veerkracht.
Onrecht, schokgolven en economische tegenspoed; ze breken de geest van de Surinamers niet. U komt tegenslagen te boven. Altijd. Ook al vergt dit vaak grote offers.
Ik wil hier graag een eerbetoon brengen aan de Surinaamse weerbaarheid en verzetsstrijd door de eeuwen heen.
Aan de moedige marrons die hun zelf veroverde vrijheid met hand en tand verdedigden vanuit hun schuilplaatsen in het bos.
Aan een verzetsheld als Boni, die met zijn grote vindingrijkheid en moreel gezag mensen motiveerde om te vechten voor een menswaardig bestaan.
Aan humanisten als Anton de Kom, die ons een spiegel voorhield waarin we ons eigen gebrek aan menselijkheid scherp gereflecteerd zagen.
Ik denk ook aan de Surinaamse steun in de Tweede Wereldoorlog. Aan de Surinaamse kanonniers die vrijwillig dienstdeden op Nederlandse marine- en koopvaardijschepen.
En aan het eerste schip dat na de oorlog de oversteek van Paramaribo naar Amsterdam maakte, gevuld met hulpgoederen van de Surinaamse bevolking.
Uw geschiedenis draagt het brandmerk van slavernij in naam van de Nederlandse staat. De Nederlandse regering heeft hiervoor excuses gemaakt en persoonlijk heb ik daaraan nog de vraag om vergiffenis toegevoegd voor het gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid door stadhouders en koningen van het Huis van Oranje-Nassau.
Vandaag heb ik in een ontmoeting met vertegenwoordigers van nazaten van tot slaaf gemaakten en inheemse gemeenschappen deze excuses en deze vraag om vergiffenis herhaald.
Het enige dat kan voorkomen dat willekeur, uitbuiting, onrecht en straffeloosheid in de 21ste eeuw opnieuw aan het langste eind trekken, is onze vrije, democratische rechtsorde. Deze overtuiging delen wij.
Eind september zei u het zelf heel krachtig, mevrouw de president, in uw Jaarrede in de Nationale Assemblée:
“Een sterk en onpartijdig justitieel systeem vormt de ruggengraat van een rechtsstaat en is een onmisbare pijler voor het waarborgen van de vrede, rechtvaardigheid, veiligheid en sociale stabiliteit.”
Het siert de Republiek Suriname dat de trias politica, met een onafhankelijke rechterlijke macht, hier respect geniet en dat de rechtsstaat functioneert. Dit is een kostbare verworvenheid.
Mede als eerbetoon daaraan zal onze ambassadeur volgende week een krans leggen bij het gedenkteken voor de slachtoffers van de Decembermoorden, in Fort Zeelandia.
Mevrouw de president, uw land beschikt over ongekende rijkdommen die hoop geven voor de toekomst.
Een grote rijkdom is de jeugd. Bijna de helft van uw bevolking is jonger dan 24 jaar.
Een andere rijkdom is de magnifieke, magische natuur, waarmee de inheemse gemeenschappen en vele anderen in Suriname zich zo verbonden voelen. Het groene Suriname haalt meer CO2 uit de lucht dan het uitstoot!
En dan beschikt uw land ook nog over belangrijke bodemschatten. De duurzame exploitatie daarvan op een manier die de hele Surinaamse bevolking ten goede komt, is een belangrijke prioriteit van uw regering. Nederland stelt graag expertise beschikbaar.
Hoewel ons in de omgang met bodemschatten ook een zekere bescheidenheid past. Als het aankomt op het vormen van fondsen waarvan ook toekomstige generaties de vruchten plukken, is het wellicht beter om Noorwegen als voorbeeld te nemen…
Het doet ons veel plezier dat in de afgelopen jaren de samenwerking tussen onze landen over een breed front hechter geworden is. We vinden elkaar bij de versterking van de rechtsstaat, goed bestuur en de bestrijding van georganiseerde criminaliteit.
We intensiveren onze culturele banden en de zorg voor ons gedeelde erfgoed. En we zetten ons samen in om jong ondernemerschap volop kansen te geven en om onderwijs en onderzoek toe te spitsen op de behoeften van nu.
Nederland wil niets liever dan die ingezette lijn van steeds hechtere samenwerking voortzetten. Makandra. Samen optrekken.
Hoewel… één uitzondering moet ik hierbij toch maken.
Indien Natio en Oranje elkaar volgend jaar zomer op het WK gaan treffen - wat wij allen hopen - dan zal van makandra helaas geen sprake kunnen zijn. Dan moet u zich toch echt voorbereiden op sportieve, maar felle competitie.
Mevrouw de president, vijftig jaar na Srefidensi staat het trotse Suriname op de drempel van een nieuwe tijd. Moge het een tijd van vrede, voorspoed en geluk worden. Dat wens ik u en alle Surinamers van ganser harte toe.
Ik moet denken aan de bekende woorden van de dichter Dobru:
Wan Sranan
Someni wiwiri
Someni skin
Someni tongo
Wan pipel
In dit samenspel van al die gemeenschappen die in dit land zijn samengekomen, ligt uw grootste kracht.
Mag ik u vragen het glas te heffen.
Op de Republiek Suriname!
Op uw beider gezondheid, mevrouw de president en meneer Geerlings.
En op de vriendschap tussen Suriname en Nederland.