Toespraak van H.M. de Koningin, 21 mei 2007
bij het staatsdiner ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Slowakije
Mijnheer de President,
Het is voor mij een groot genoegen Uw land te bezoeken en hier vanavond Uw gast te zijn. Slowakije is bekend om zijn schitterende afwisselende natuur en om de vele plaatsen die herinneren aan zijn rijke geschiedenis. Veel buitenlanders komen naar Slowakije om hiervan te genieten. Ik verheug mij erop in de komende dagen hier zelf ook iets van te mogen zien.
Mijnheer de President,
In 1996 bracht de toenmalige president, Kovac, een bezoek aan óns land. Wij spraken toen over de wens van Slowakije toe te treden tot de Europese Unie en de Atlantische Verdragsorganisatie, over de problemen die de overgang van een geleide naar een markteconomie met zich meebracht en over de eerste successen die al op dit gebied waren geboekt. Hoe anders is de situatie nu! Slowakije is lid van de NAVO en van de Europese Unie, het speelt een belangrijke rol in de Verenigde Naties en neemt deel aan tal van vredesmissies in verschillende delen van de wereld. Door zijn enthousiaste inbreng geeft Slowakije de Europese Unie een nieuw elan, dat ook andere landen inspireert. In de ruim tien jaar die intussen zijn verstreken, is er buitengewoon veel bereikt, niet alleen ten voordele van Slowakije maar ook van Europa.
Mijnheer de President,
Uw land heeft langdurige periodes van onvrijheid en onderdrukking doorstaan. Het Slowaakse volk heeft zich echter tegen vreemde overheersing verzet, niet alleen in de Tweede Wereldoorlog maar ook daarna, in de tijd van de Koude Oorlog. De periode die de geschiedenis is ingegaan als "de Praagse Lente" staat nog altijd diep in ons geheugen gegrift, evenals de daaraan onverbrekelijk verbonden naam van de Slowaakse staatsman Alexander Dubcek.
Aan de Praagse Lente kwam een gewelddadig einde. De lente ging over in een ijzige kou en het zou nog ruim twintig jaar duren tot de vrijheid definitief werd herwonnen, met Uw "Fluwelen Revolutie". Enkele jaren later werd deze gevolgd door een "Fluwelen Scheiding" die leidde tot de twee onafhankelijke staten Tsjechië en Slowakije. De vreedzame wijze waarop deze scheiding tot stand is gekomen, heeft alom grote bewondering gewekt. De goede nabuurschap die beide staten sindsdien onderhouden, is een voorbeeld voor vele andere landen.
Natuurlijk zijn al deze veranderingen niet zonder moeite en pijn tot stand gekomen. De hervormingen hebben veel geëist van burgers en overheid. De overgang naar een ander economisch bestel heeft niet alleen winnaars opgeleverd. Uw regering is er zich van bewust dat zij de successen van deze overgangsfase moet versterken en verankeren. Tegelijkertijd wilt U een waakzaam oog houden op hen die de negatieve gevolgen van de ontwikkelingen ondervinden en daardoor een moeilijke tijd doormaken. Gelukkig beseffen velen die zelf offers hebben gebracht, dat in elk geval hun kinderen en kleinkinderen daar de vruchten van zullen plukken.
De banden tussen onze beide volken zijn in de afgelopen jaren aanzienlijk versterkt. Sommige initiatieven, zoals de stedenbanden, zijn uitgegaan van de burgers zelf, andere van de overheid, waaronder het succesvolle Matra-programma. Ze zijn dikwijls kleinschalig, maar juist daardoor effectief. Aansporing tot verdere samenwerking kan worden verwacht van ons gezamenlijk lidmaatschap van de Europese Unie, die hiervoor een uitnodigend en stimulerend kader biedt.
Mijnheer de President,
Door zijn geografische ligging tussen oost en west, is Slowakije beïnvloed door verschillende vreemde culturen en buitenlandse machten. Gedurende vele eeuwen ging Uw land zelfs op in grotere staatsverbanden. Ondanks deze turbulente geschiedenis is de Slowaakse identiteit altijd blijven voortbestaan. Uw land koestert de rijkdom van zijn cultuur evenzeer als de schoonheid van zijn natuur. Uw taal krijgt de bescherming die zij verdient. Folklore en volkscultuur worden door een enthousiaste bevolking in ere gehouden. Dit alles weerspiegelt de sterke identiteit die Uw volk kenmerkt, niettegenstaande het feit dat Slowakije bevolkingsgroepen met zeer verschillende etnische en culturele achtergronden herbergt. Dit samenleven van verschillende groepen in één land stelt hoge eisen aan burgers en bestuur. Het is duidelijk dat deze zaken Uw voortdurende aandacht hebben.
Het lidmaatschap van de Europese Unie leidt tot een sterkere vervlechting van de landen van Europa, op economisch en politiek maar ook op cultureel terrein. Openheid naar buiten met handhaving van de eigen identiteit, is de opgave voor alle landen van Europa. Slowakije heeft geen moeite met die opdracht. Vanuit de kracht van de eigen identiteit kan het de andere landen zelfbewust tegemoet treden.
Mijnheer de President,
Gaarne hef ik het glas op Uw gezondheid, op die van Mevrouw Gasparovicová, op de voorspoedige toekomst van het Slowaakse volk en op de blijvende samenwerking tussen onze beide landen in een steeds hechter Europees verbond.