Toespraak van Hare Majesteit de Koningin ter gelegenheid van het staatsbezoek van de President van Brazilië
tijdens het staatsbanket in Paleis Noordeinde te Den Haag
Mijnheer de President,
Het is mij een groot genoegen U en mevrouw Lula da Silva hier vanavond als gast te ontvangen en in Nederland welkom te heten. Met bijzonder warme gevoelens denk ik terug aan het bezoek dat ik, samen met mijn zoon en schoondochter, vijf jaar geleden aan Uw land heb gebracht en aan het persoonlijke contact dat wij toen hebben gehad.
Dat bezoek was voor mij een eerste kennismaking met Brazilië. Ik heb verschillende delen van Uw grote land kunnen bezoeken en met verschillende sectoren van de samenleving kennis gemaakt. Ik denk onder anderen aan de nakomelingen van de Nederlandse landbouwers die er al in vroeger tijden met succes een nieuw bestaan hebben opgebouwd. Zij waren niet de eerste Nederlanders die zich naar deze verre kusten hadden begeven. De belangstelling voor Brazilië gaat terug naar de zeventiende eeuw. Een aantal jaren oefende Nederland zelfs het gezag uit over een deel van Uw land. Deze interessante episode is in Brazilië welbekend en krijgt ook bij ons in toenemende mate aandacht. Onderzoekers uit onze beide landen bestuderen nu samen de documenten over deze tijd die zich in Nederlandse archieven bevinden. Zo geeft de geschiedenis aan de betrekkingen tussen onze beide landen een bijzondere dimensie.
Mijnheer de President,
In de vijf jaren na ons bezoek aan Uw land is er veel gebeurd. U heeft op basis van een consistent macro-economisch en monetair beleid een grootscheeps programma van maatschappelijke hervormingen in gang gezet. Dit programma, waarvan sociale ontwikkeling, onderwijs en het terugbrengen van de grote verschillen tussen arm en rijk centrale elementen zijn, begint thans zijn vruchten af te werpen. Het sluit goed aan bij de Millenniumdoelstellingen (Millennium Development Goals) die in het jaar 2000 zijn vastgelegd door de Verenigde Naties. Daarbij is het interessant te zien hoe U door voorwaarden te verbinden aan financiële steun van de overheid, de bevolking stimuleert tot zelfwerkzaamheid en het aanvaarden van een eigen verantwoordelijkheid. Bijzondere aandacht wordt besteed aan goede voeding voor de groepen die deze hulp nodig hebben - in het unieke project Fome Zero - en aan de gezondheidszorg, in het bijzonder de preventie en bestrijding van HIV en AIDS. Het succes van deze aanpak kan een voorbeeld zijn voor andere landen. Uit Uw herverkiezing blijkt dat het Braziliaanse volk vertrouwen heeft in Uw persoon en in dit beleid.
Een interessant aspect van Uw land is de energiepolitiek. Brazilië is een pionier op het gebied van de productie van biobrandstoffen, waarmee het al vele decennia geleden een begin heeft gemaakt. Dit project heeft ertoe geleid dat nu grote aantallen auto's deze brandstoffen gebruiken en er zelfs een experimenteel, in Uw land gebouwd vliegtuig door wordt aangedreven. Desalniettemin kent ook biobrandstof zijn bezwaren. Dat laat onverlet dat in ons deel van de wereld grote belangstelling bestaat voor de wijze waarop Uw land bijdraagt aan het aanpakken van de grote vraagstukken van onze tijd: de productie van hernieuwbare energie, duurzame ontwikkeling en zorg voor het klimaat.
Mijnheer de President,
Brazilië neemt door de omvang van zijn grondgebied, het getal van zijn bevolking, zijn economische prestaties en evenwichtige diplomatie een centrale plaats in in Uw deel van de wereld. In de versterking en uitbreiding van de Mercosul en de verwezenlijking van de Unión de Naciones Suramericanas heeft Uw land belangrijke initiatieven genomen en een onmisbare functie vervuld. Mede omdat een deel van het Koninkrijk der Nederlanden nauw bij de gang van zaken in Zuid-Amerika is betrokken, volgen wij deze ontwikkelingen met bijzondere belangstelling.
Brazilië is bovendien zeer actief in de Verenigde Naties en in de Wereldhandelsorganisatie en verdedigt daar de posities en belangen van het zuiden ten opzichte van die van het noorden. Tussen deze beide delen van de wereld bestaan tegenstellingen die niet eenvoudig zijn te overbruggen. De bevolkingen van de ontwikkelingslanden en de ontwikkelde landen hebben echter ook grote gemeenschappelijke belangen. Zij zijn immers bovenal bewoners van dezelfde planeet. Daarom dienen zij ook gezamenlijk naar oplossingen te zoeken voor de grote problemen waar wij allen voor staan.
De Europese Unie hecht dan ook veel belang aan samenwerking met Brazilië, mede in het kader van het strategische partnerschap. Binnenkort zal de topontmoeting tussen de Europese Unie en Latijns Amerika in Lima nieuwe mogelijkheden bieden tot vruchtbare gesprekken en goed overleg.
Mijnheer de President,
Tussen onze beide landen bestaan nauwere banden dan men op grond van hun geografische ligging zou verwachten. Wij verwelkomen Uw bezoek als een belangrijke bijdrage tot de versterking daarvan. Braziliaanse en Nederlandse onderzoekers bestuderen ons gezamenlijk verleden, Braziliaanse en Nederlandse staatslieden en ondernemers werken aan onze gezamenlijke toekomst.
Gaarne hef ik het glas op de gezondheid van U en Mevrouw Lula da Silva, op een voorspoedige en gelukkige toekomst van Uw land en op de vriendschap tussen onze beide volken.
10 april 2008