Mei 2015
Mei 2015
Selectie werkzaamheden
-
Mei 2015
-
Tijdens de verdediging van Curaçao in de Tweede Wereldoorlog zijn ongeveer honderdvijftig Antillianen omgekomen. Het eiland werd bedreigd vanwege de olie die de Curaçaose raffinaderij produceerde. Die olie was belangrijk voor de productie van vliegtuigbrandstof voor de geallieerden. De wateren rondom Curaçao en Aruba waren in de oorlog zeer gevaarlijk. Duitse onderzeeërs met torpedo’s loerden op olietankers op zee en hielden de haven van Willemstad goed in de gaten.
De betekenis van Curaçao in de oorlog is in Nederland niet zo bekend en dat is onterecht. De 93-jarige Curaçaoënaar Rudy Dovale vocht destijds in het Amerikaanse leger. “We kregen een speciaal soort brandstof die zowel in vliegtuigen als in auto’s kon worden gebruikt. Ik wist destijds niet dat die geraffineerd was op mijn eiland Curaçao. Zonder die brandstof had de oorlog een jaar langer geduurd.”
De onbekendheid met de rol in de oorlog van de eilanden in het Koninkrijk was voor een aantal Curaçaoënaars reden om een speciale tentoonstelling in te richten: ‘Guera na Kòrsou?!; War in Curaçao 1940-1945’. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix opende deze op 2 mei in het Curaçaosch Museum in Willemstad.
Historische oorlogsbeelden die in Nederland tot de nationale herinnering behoren, zijn ook op de eilanden in het geheugen gegrift. Ruim drie jaar lang moesten de inwoners van Curaçao tussen 18.00 uur en 06.00 uur hun lichten uit laten of hun huis blinderen. Ook auto’s kregen donkere lappen over de koplampen, zodat ze nauwelijks zichtbaar waren op straat.
-
Ouderen die wat minder mobiel worden, komen vaak nauwelijks de deur uit voor een concert of theatervoorstelling. Voor de mensen die van cultuur en uitgaan houden, is het een groot gemis als een zelfstandig bezoek aan de schouwburg, bioscoop of concertzaal er niet meer inzit. In 2005 namen Annerieke Vonk en Helma van Heerikhuize het initiatief om hier iets aan te doen, met de oprichting van Stichting Vier het Leven. De vrijwilligers van de stichting nemen ouderen mee uit naar theater, concert of film. De arrangementen zijn compleet verzorgd, inclusief vervoer. Van een lokaal, persoonlijk initiatief is Vier het Leven uitgegroeid tot een landelijke organisatie met 1500 vrijwilligers, actief in meer dan 120 gemeenten.
Hare Majesteit Koningin Máxima vierde 3 mei in Koninklijk Theater Carré de tiende verjaardag van Stichting Vier het Leven mee. Mede-initiatiefneemster Helma van Heerikhuize vertelde op het podium over de drijfveren achter de stichting: “Annerieke en ik merkten in onze eigen omgeving dat het soms best lastig is als je op l eeftijd bent om buiten de vier muren van je huis te komen. Daar wilden wij iets aan doen. We zijn als vrijwilliger zelf de eerste twee jaar regelmatig met drie gasten op de achterbank naar het theater gegaan. Het is geweldig dat we hier nu met elkaar zijn om te vieren dat we de afgelopen jaren 60.000 ouderen mee uit hebben genomen naar prachtige voorstellingen.”
-
Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei worden alle Nederlandse oorlogsslachtoffers herdacht. Het betreft allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima legden een krans bij het Nationaal Monument op de Dam. Vervolgens werden er vijf kransen gelegd door overlevenden voor de verschillende groepen oorlogsslachtoffers. In 2015 was het zeventig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd. Na de Herdenking op de Dam hadden de Koning en Koningin Máxima in dit bijzondere jaar een ontmoeting met een aantal oorlogsgetroffenen. Onder hen mensen die in de oorlog familieleden hebben verloren door het oorlogsgeweld in Europa en Azië, mensen die een
concentratiekamp hebben overleefd, kinderen van krijgsgevangenen, verzetsmensen en veteranen. De bijeenkomst vond plaats in de Koninklijke Industrieele Groote Club. Vanuit dit gebouw openden achtergebleven bezetters op 7 mei 1945 het vuur op feestende mensen op de Dam. Er kwamen die dag, twee dagen na de Bevrijding, tientallen mensen om.
Na de Herdenking van de oorlogsslachtoffers op 4 mei, viert Nederland op 5 mei zijn Bevrijding. Samen met duizenden mensen sloten de Koning, Koningin Máxima en Prinses Beatrix de Nationale Viering van de Bevrijding af met het 5 mei-concert op de Amstel. Minister-president Harper van Canada was als eregast aanwezig.
-
Sinds 1968 zet Jantje Beton zich in om avontuurlijk buitenspelen en bewegen van kinderen mogelijk te maken. Veel wijken in Nederland zijn immers niet goed geschikt om lekker buiten te spelen. Een zo’n wijk was Stokhasselt in Tilburg, een woonwijk uit de jaren ’60 met relatief weinig speelplaatsen. Kinderen vonden het maar saai en grijs. “Er is hier niks, behalve lege blubberige grasvelden”, zei een kind uit de buurt. Ouders vonden het niet veilig. Zo ontbraken goede oversteekplekken bij drukke wegen. Ook misten de ouders bankjes bij de speelplekken om zelf een oogje in het zeil te houden. “Ik heb liever niet dat mijn dochter daar alleen speelt”, zei een moeder.
Jantje Beton besloot samen met de gemeente Tilburg en vrijwilligers hier iets aan te doen. Samen realiseerden zij nieuwe buitenspeelplekken voor de buurtkinderen. Deze zijn met elkaar verbonden door beveiligde oversteekplaatsen. Jantje Beton betrok de kinderen actief bij het ontwerp. Met succes: na de vernieuwingen vinden kinderen in Stokhasselt hun buurt veel minder saai, zij spelen met meer plezier buiten.
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix bracht 13 mei een werkbezoek aan Stokhasselt. Zij sprak met buurtkinderen, vrijwilligers, wijkmanagers en opbouwmedewerkers over hun ervaringen met de speelplaatsen. Ook bezocht zij het openbare speelparcours bij Basisschool de Lochtenbergh, het Midden Brabant Park met avontuurlijke speelmogelijkheden en de nieuwe kinderboerderij.
Prinses Beatrix is beschermvrouwe van het Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton.
-
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima brachten 19 mei een streekbezoek aan Zeeuws-Vlaanderen. De Zeeuws-Vlaamse gemeenten Hulst, Terneuzen en Sluis kwamen alle drie aan bod.
Zeeuws-Vlaanderen is een relatief dunbevolkt gebied dat door zijn ligging sterk georiënteerd is op Vlaanderen. Omgekeerd heeft Vlaanderen het oog gericht op de Nederlandse kant van de grens. Het is in de regio heel gewoon ‘over de grens’ te werken en te ondernemen. Veel Zeeuwse kinderen zitten op Vlaamse scholen, terwijl veel Vlamingen in Zeeuws-Vlaanderen een huis hebben gekocht. Vlamingen en Zeeuwen maken graag gebruik van elkaars voorzieningen. De centrale vraag tijdens het bezoek was dan ook: ‘Waar ligt de grens?’.
Het Koninklijk Paar ging in Hulst langs bij Woonzorgcentrum De Blauwe Hoeve, waar zij met mensen praatten over wat grensoverschrijdend wonen in de praktijk betekent. In Sas van Gent (gemeente Terneuzen) praatten zij in Industrieel Museum Zeeland (een mooi verbouwde oude suikerfabriek) met direct betrokkenen over grensoverschrijdend werken. Een inwoonster van Sas van Gent was blij met het bezoek en vond het eerlijk gezegd hoog tijd: “Het mag ook wel eens een keer. Zeeuws-Vlaanderen komt altijd een beetje op de tweede plaats, net over het water. Dat we nu in de belangstelling staan voor de rest van Nederland is belangrijk.”
Vervolgens ging de reis door naar strandpaviljoen Het Halve Maentje in de gemeente Sluis. Daar spraken de Koning en Koningin Máxima met ondernemers uit de hotel- en campingsector over grensoverschrijdend recreëren.
Aan het eind van het bezoek verrichtte de Koning de officiële opening van de 1,2 kilometer lange Sluiskiltunnel. Deze nieuwe tunnel ontlast het verkeer van Terneuzen naar Antwerpen, dat altijd veel hinder had van de openstaande brug over het kanaal van Gent naar Terneuzen. Projectmanager Ron Hiel: “Dit is een bekroning op vier jaar hard werken met heel veel mensen. Dat de Koning en Koningin komen, geeft een onwijs goed gevoel.”
-
Nederland en Vlaanderen vierden in 2015 twintig jaar culturele samenwerking op basis van het Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland. Een van de initiatieven die de viering luister bijzetten, was de openluchttentoonstelling ‘Vormidable’ op het Lange Voorhout in Den Haag, gewijd aan hedendaagse Vlaamse Beeldhouwkunst. Hare Majesteit Koningin Máxima en Hare Majesteit Koningin Mathilde van België openden de tentoonstelling op 20 mei.
Vormidable – de titel is een knipoog naar de hit ‘Formidable’ van de Belgische zanger Stromae – gaf wandelaars over het Voorhout de hele zomer lang de kans te genieten van het werk van 35 gevestigde en opkomende Vlaamse kunstenaars. Curator Stef van Bellingen beklemtoonde het belang van culturele uitwisseling. “Wat de Vlamingen kunnen leren van de Nederlanders is hun automatische zelfverzekerdheid. En Nederland kan leren van onze souplesse en zintuiglijkheid.”
Onder de kunstenaars was Nick Ervinck, die in zijn kleurrijke polyester sculpturen de computertechniek van 3D-printen combineert met het klassieke ‘handwerk’. Hij wees op de verwantschap tussen Vlaamse en Nederlandse beeldende kunst. “Als ik naar het buitenland ga en kunstbeurzen bezoek, kan ik de Belgen en de Nederlanders er altijd wel uitpikken. Op een of andere manier hebben we een gezamenlijke bodem en een bepaalde stijl.” Beeldhouwer Johan Creten was dat maar gedeeltelijk met hem eens: “De creatieve gekte die wij hebben, zorgt dat Vlaamse kunstenaars dingen doen die je normaal eigenlijk niet mag doen.”
-
‘Beter voor elkaar’ was in 2015 het thema dat de genomineerde initiatieven voor een Appeltje van Oranje verbond. Op 21 mei reikte Hare Majesteit Koningin Máxima de Appeltjes uit op Paleis Noordeinde in Den Haag.
Een van de winnaars was New Dutch Connections. De stichting helpt jonge vluchtelingen in asielzoekerscentra. Zij bevinden zich in een moeilijke en onzekere situatie gedurende een periode die soms wel jaren kan duren. De stichting wil van deze tijd geen verloren tijd maken en arrangeert voor de jongeren begeleiding, onderwijs, stages en werkplekken.
Fundashion Krusada – gevestigd op Bonaire – won ook een Appeltje. De stichting richt zich op mensen die het binnen de gemeenschap van Bonaire niet op eigen kracht redden. Door het creëren van een vertrouwde (werk)omgeving geeft Krusada deze mensen nieuw perspectief voor de toekomst.
De Grote Appel was voor steunstichting Voedselfocus in Amersfoort. Mensen die aankloppen bij de Voedselbank zijn vaak verstrikt geraakt in een web van problemen. Steunstichting Voedselfocus verzorgt voedselpakketten maar koppelt haar klanten ook aan de juiste sociale instellingen. Het gaat om het vinden van oplossingen voor de lange termijn. “Iemand die zich bij ons meldt willen we zo snel mogelijk weer op eigen benen helpen”, aldus directrice Cieka Galenkamp. De organisatie overstijgt daarmee de traditionele functie van een Voedselbank. “Een inspirerend voorbeeld!”, zei Koningin Máxima tijdens haar toespraak.
Alle winnende initiatieven werden in 2015 bezocht door de Koning en/of Koningin Máxima.
-
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander opende 21 mei in Baarn de nieuwbouw van De Nieuwe Baarnsche school (NBS). Deze basisschool voor algemeen bijzonder onderwijs onderscheidt zich van andere scholen voor bijzonder onderwijs, omdat er geen les wordt gegeven op basis van een bepaalde godsdienstige overtuiging. De school neemt de gelijkwaardigheid van alle levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen als uitgangspunt en stimuleert leerlingen zelf een levensbeschouwing te vormen met respect voor de overtuiging van anderen. Het bestuur van de school wordt niet uitgeoefend door de gemeente, maar door de vereniging van ouders.
Koning Willem-Alexander en de Prinsen Friso en Constantijn hebben hun lagereschooltijd op de NBS doorgebracht. Zij woonden toen met hun ouders op kasteel Drakensteyn in Lage Vuursche. Het schoolgebouw waarin zij in de jaren zeventig les kregen, was na ongeveer honderd jaar te krap geworden, waardoor nieuwbouw noodzakelijk werd. De NBS telt nu zo’n 500 leerlingen en ruim 40 personeelsleden.
-
“Zolang er een Koninkrijk der Nederlanden is, zal de warme herinnering leven aan de Canadese mannen - jongens nog - die zeventig jaar geleden mogelijk maakten dat ons land kon herrijzen.”
Met die woorden drukte Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander op 27 mei de Nederlandse dankbaarheid uit voor de Canadese rol bij de Bevrijding van Nederland. In 1944 en 1945 kwamen ongeveer 7.600 Canadese militairen om in de verbeten strijd voor onze vrijheid. De Koning en Koningin Máxima brachten van 27 tot en met 29 mei een staatsbezoek aan Canada, niet alleen als eerbetoon aan de Bevrijders, maar ook om de hedendaagse banden met dit hoogontwikkelde land te intensiveren. Meer dan een miljoen van de 34 miljoen Canadezen hebben Nederlandse wortels, waarmee Nederlanders een van de grootste immigrantengroepen in Canada zijn.
De eerste dag van het staatsbezoek ontmoetten de Koning en Koningin Máxima Gouverneur-generaal David Johnston en legden zij een krans bij het Nationale Oorlogsmonument. Daarna spraken zij uitgebreid met Canadese veteranen. Een van hen was Bud Hannam, die in 1945 meevocht in de strijd om de Bevrijding van Apeldoorn. “Ik vertegenwoordig al degenen die er niet meer zijn. Ik ben niets bijzonders; gewoon een van de jongens. Ik ben er trots op dat ik deel uitmaakte van de kruistocht in Europa. Het heeft me mijn jeugd afgenomen. Maar achteraf heb ik het gevoel dat het ’t waard is geweest. Om de vrijheid te zien… en de blijdschap van de mensen die waren bevrijd.”
Op 28 mei gingen de Koning en Koningin Máxima onder meer naar Beamsville voor een bezoek aan CosMic Plants, een orchideeënkwekerij met eigenaren van Nederlandse afkomst. Tijdens een high tea in de kassen sprak het Koningspaar met van oorsprong Nederlandse ondernemers uit de tuinbouwsector. Onder hen was Andrew Hendriks. Zijn vader was een van de 150.000 Nederlanders die tussen 1947 en 1963 vertrokken naar Canada op zoek naar ruimte en nieuwe mogelijkheden. Hij begon er een tuinbouwbedrijf, dat nu door zoon Andrew wordt geleid. “Ik versta Hollands, maar kan het niet zo goed praten. We zijn trots op onze Nederlandse afkomst. Canada is een land van immigranten. Iedereen wil ergens bijhoren, dus je herkomst is belangrijk. We hebben ook nog veel contacten in Nederland. Voor ons is dat nog steeds back home.”
Veel aandacht tijdens het staatsbezoek ging ook uit naar wetenschap en onderwijs. Op de Universiteit van Waterloo was het Koningspaar aanwezig bij de uitreiking van beurzen aan Canadese studenten, waardoor deze een deel van hun studie in Nederland kunnen volgen. Als dank voor 70 jaar bevrijding bood Nederland zeventig beurzen aan Canadese studenten aan. De Koning en Koningin Máxima bezochten ook het quantum informaticalaboratorium, waar gewerkt wordt aan de ontwikkeling van een quantumcomputer. Professor Leo Kouwenhoven van het QuTech Instituut van TU Delft (in 2014 benoemd tot Nationaal Icoon) werkt met het Canadese laboratorium samen en was hierbij aanwezig.
-
