September 2015
September 2015
Selectie werkzaamheden
-
September 2015
-
Willem Kölling, postbeheerder in Dieren, was in 1892 een van de eerste Nederlanders die toekomst zag in de fiets als vervoermiddel voor de massa. Samen met Rudolf Arentsen, handelaar in kachels, startte hij een fietsenhandeltje. In 1902 zag hij tijdens een boswandeling plotseling een reebok oversteken. De snelle, sierlijke beweging van het dier bracht hem op het idee de naam Gazelle te gebruiken voor zijn fietsen. De merknaam Gazelle was geboren. Gazelle groeide uit van een tweemanszaak tot een internationale onderneming met een productie van een kwart miljoen fietsen per jaar. Op 3 september opende Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander in Dieren de vernieuwde fabriek op de plek waar het bedrijf meer dan een eeuw eerder begon. Tussen de oude fabrieksgebouwen en het monumentale hoofdgebouw is een nieuwe montagehal gebouwd.
Tijdens een rondleiding door de fabriek kreeg de Koning uitleg van Robbie Koendjibiharie, een van de 350 medewerkers van Gazelle. Ook maakte hij een ritje op een nieuw model e-bike over de testbaan.
Bij het eeuwfeest in 1992 werd Gazelle het predicaat Koninklijk verleend. In 2011 werd Koninklijke Gazelle overgenomen door Pon. Voorzitter van de Raad van Bestuur, Janus Smalbraak, vertelde over het waarom van de overname: “Uit gesprekken met medewerkers en fietsretailers van Gazelle bleek al snel de enorme betrokkenheid bij het merk. Fietsen staat voor een beter milieu en fitheid, daar geloven we helemaal in.”
-
De melkveehouderij van de familie Stokman in Koudum is lid van de zuivelcoöperatie die aan Koninklijke FrieslandCampina N.V. melk levert. Hare Majesteit koningin Máxima bezocht de boerderij op 9 september en ging daarna kijken bij een kaasproductielocatie van FrieslandCampina in Workum. Hier wordt dagelijks drie miljoen liter melk verwerkt in twee soorten kaas. Op de melkveehouderij van de familie Stokman is ervaring opgedaan met vrije keuzestallen, waar koeien vrij in en uit kunnen lopen. De dieren bepalen zelf wanneer het tijd is om te melken en in de stal hangen borstels, zodat ze zichzelf kunnen boenen en krabben. Ook kunnen ze badderen in een ‘jakoezie’. Dit alles levert minder stress op voor de koe en een iets hogere melkproductie. Koeienmest wordt op de boerderij omgezet in biogas.
Arjan Stokman, vierdejaars student Agrarisch Ondernemerschap, leidde Koningin Máxima samen met zijn vader rond. “We hebben gesproken over het runnen van een modern melkveebedrijf en wat daar zoal bij komt kijken. We hebben ook ons weidegangsysteem toegelicht. Tijdens de rondgang heb ik de Koningin uitgelegd dat ik het bedrijf wil overnemen, maar daarnaast ook nog een sociaal leven willen kunnen leiden. Een tweemansbedrijf is dan noodzakelijk. Tien jaar terug kon een tweemansbedrijf met ongeveer 100 koeien uit de voeten, nu is dat al opgeschroefd naar 300 koeien.”
-
In 2015 kwam een toenemend aantal vluchtelingen naar Europa. Ook de stroom asielzoekers naar Nederland groeide, vooral uit Syrië en Eritrea. Verantwoordelijk voor hun opvang, begeleiding en doorstroom, is het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA). Op 9 september bezocht Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander samen met staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie het hoofdkantoor van het COA in Rijswijk. Besproken werd hoe het COA, samen met zijn partnerorganisaties, de toestroom van vluchtelingen in zo goed mogelijke banen tracht te leiden. Het grote aantal asielzoekers stelt alle betrokkenen voor forse uitdagingen, landelijk en in de gemeenten. De Koning sprak hierover met vertegenwoordigers van het COA, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Gezondheidscentrum Asielzoekers, VluchtelingenWerk Nederland en met de burgemeesters van twee gemeenten met een opvanglocatie binnen hun grenzen: Zwolle en Vlagtwedde. Van alle betrokkenen wordt veel gevraagd. Zij dragen niet alleen zorg voor een fatsoenlijke opvang, maar ook voor een zorgvuldige registratie en toetsing van de asielaanvraag. Ook het draagvlak in de omgeving van bestaande en nieuwe asielzoekerscentra heeft aandacht nodig. De Koning liet zich informeren over de bestuurlijke uitdagingen die hiermee verbonden zijn en over de uitwerking van het beleid in de praktijk. Praktijkcasus was de noodopvang van vluchtelingen in de IJsselhallen in Zwolle. Naast gelegenheid tot een gedachtewisseling over de impact en aanpak van de vluchtelingenstroom, bood het bezoek ook gelegenheid de betrokkenen een hart onder de riem te steken.
-
Gassel is een prachtig Brabants kerkdorp. Maar in de loop der jaren sloten steeds meer winkels en voorzieningen hun deuren. Zonder bakker, slager en pinautomaat werd het leven in het dorp steeds minder aantrekkelijk, vooral voor oudere mensen. De dorpsgemeenschap besloot niet bij de pakken neer te zitten en zelf in actie te komen. In 1998 werd een servicepunt ingericht om de leefbaarheid te verbeteren. In het pand zijn inmiddels een bakker, slager, kapper, bibliotheek, postkantoortje, fysiotherapeut en bloedprikdienst gevestigd. Daarnaast is er een cafetaria. De Dorpsservicewinkel wordt gerund en beheerd door vrijwilligers en geeft een positieve impuls aan het hele dorp. Het Oranje Fonds besloot daarom dit initiatief te steunen. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander – beschermheer van het Oranje Fonds – ging op 10 september naar Gassel en praatte met initiatiefnemers en vrijwilligers. Jan Schraven van Stichting Dorpsbelangen Gassel: “Hij wilde graag met eigen ogen zien hoe wij deze dorpsvoorziening overeind weten te houden. Hij was heel enthousiast en gaf aan dat Ût Turp een voorbeeld is voor heel veel kleine kernen. Hoe uniek het eigenlijk is, beginnen we nu pas zelf te beseffen. Andere dorpsraden vragen of ze hier een kijkje kunnen komen nemen.” 1196 inwoners telde Gassel ten tijde van het bezoek van de Koning. ”Er komen er binnenkort twee bij”, wist Cor van Boekel van Stichting Dorpsbelangen. “Geweldig. Hard op weg naar de 2000!”, zei de Koning.
-
Met circa een miljoen belangstellenden, is de Open Monumentendag een van de grootste culturele evenementen van Nederland. Op 10 september vond de 29ste editie plaats.
Vijfduizend monumenten openden gratis hun deuren. Prof. mr. Pieter van Vollenhoven gaf als voorzitter van het Comité van Aanbeveling van de Stichting Open Monumentendag het startschot voor deze dag gewijd aan ons gebouwde erfgoed. Hij deed dat in de tuin van stadspaleis Het Markiezenhof in Bergen op Zoom. Professor Van Vollenhoven greep de opening aan om een lans te breken voor dit evenement, dat de steun van sponsoren nodig heeft om in de toekomst te kunnen voortbestaan. Open Monumentendag verhoogt volgens hem de betrokkenheid van mensen bij het behoud van ‘hun’ monumenten en maakt mensen ervan bewust dat monumenten een tweede of derde leven verdienen. “Weinigen beseffen dat er van de 9800 kerken in ons land jaarlijks 100 worden gesloten. Vaak gaat het om beeldbepalende gebouwen die velen willen behouden. De Open Monumentendagen kunnen de inspiratie geven voor herbestemming. Zonder herbestemming heeft een monument geen toekomst. Neem de Hallen in Amsterdam. Ik heb grote bewondering voor wat er in die voormalige tramremise is gebeurd. Zo’n herbestemming moet je vieren.”
Thema van de Open Monumentendag 2015 was ‘Kunst & Ambacht’, met speciale aandacht voor bijzondere interieurs en voor de creativiteit en het vakmanschap van kunstenaars en ambachtslieden.
-
In november 2004, na de moord op Theo van Gogh, ging in ons land een aantal moskeeën in vlammen op. Ook de moskee in het Limburgse Helden brandde af. Enkele jaren daarna werd begonnen met de herbouw aan de rand van Helden (nu gemeente Peel en Maas). Leden van de Marokkaanse gemeenschap en andere buurtbewoners zetten zich daar samen voor in. In 2008 werd de nieuwe moskee in gebruik genomen.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 10 september een bezoek aan Peel en Maas. Hij werd rondgeleid in de Assalaam moskee en ging met bestuursleden, vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap en omwonenden in gesprek over de positie van de moskee in de kleine dorpsgemeenschap. Daarbij ging het ook over veiligheid. Het bestuur van de moskee houdt regelmatig bijeenkomsten waar iedereen welkom is. Ook gevoelige onderwerpen als discriminatie en radicalisering worden dan besproken. Bestuurslid van de moskee Mohamed el Hamriti: “De brand was een klap voor de gemeenschap en niet alleen voor ons. De verbroedering was sterk door die brand en er ontstond een warme en goede verbinding.” “Hoe kleinschaliger een gemeenschap, hoe gemakkelijker de contacten”, aldus wijkagent Arno Wilmsen.
De Koning ging in Peel en Maas ook kijken op het Bouwens van der Boijecollege, een regioschool voor alle sectoren van het voortgezet onderwijs, van vmbo tot en met gymnasium. Daar praatte hij met docenten en leerlingen over hun ervaringen.
-
Meer dan 500 mannen en vrouwen van 63 teams vertegenwoordigden hun land tijdens het wereldkampioenschap voetbal voor dak- en thuislozen dat van 12 tot 19 september in Amsterdam op het Museumplein werd georganiseerd. Zijne Majesteit Koning Willem- Alexander opende de Homeless World Cup met het nemen van penalty’s en vuurde de Nederlandse vrouwen- en mannenploeg aan in hun wedstrijden tegen Argentinië en Noord-Ierland.
De organisatie van het toernooi was in handen van Stichting Life Goals, in samenwerking met het Leger des Heils en de Gemeente Amsterdam. Cornel Vader van het Leger des Heils: “We hebben het hier niet over daklozen en het stigma van verslaving dat om hen heen hangt. We hebben het over de kansen die dit toernooi biedt. De mensen krijgen op deze manier weer contact met de samenleving en maken nieuwe vrienden. Ze horen ergens bij.” Coach René van Rijswijk van het Nederlandse vrouwenteam verwoordde het als volgt: “Weer sociale contacten opdoen, je gewaardeerd voelen, je lichamelijk beter gaan voelen. Die dingen bij elkaar opgeteld zorgen ervoor dat de vrouwen stappen gaan zetten om weer een positieve draai aan hun leven te geven.”
Lorenzo Sambre maakte deel uit van het Nederlandse mannenteam: “Tot twee jaar geleden zat ik heel diep. Maar nu gaat het goed. Ik ben net begonnen met de opleiding Sport en Bewegen en woon in een begeleidwonenproject.”
-
Na de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd kwamen veel Molukse militairen die meegevochten hadden in het Nederlandse KNIL-leger en hun gezinnen naar Nederland. Aanvankelijk werden zij ondergebracht in aparte woonoorden. Later kwamen er specialewoonwijken voor Molukkers. Een van die woonwijken is de Bomenbuurt in Alphen aan den Rijn. In 1965 vestigden zich daar de eerste Molukse gezinnen.
In 2015 vierde de Molukse gemeenschap in Alphen aan den Rijn haar vijftigjarig bestaan met verschillende activiteiten georganiseerd door Stichting ‘Jajasan Alphen 1965-2015’. Het cultureel erfgoed van de gemeenschap werd beschreven in een gedenkboek, dat op 17 september werd gepresenteerd tijdens een bijeenkomst in de Lachai-Roi kerk. Hare Majesteit Koningin Máxima was erbij en praatte met wijkbewoners over hun verleden, heden en toekomst. Kelly Simaela (24) kwam op haar elfde in de wijk wonen, toen haar moeder en stiefvader introkken bij haar oma: “Ik hield mij eerlijk gezegd nooit zo bezig met de toekomst van de Molukse wijk. Ik ben altijd druk met school, werk en vrienden. Maar nu ik ouder word, ben ik gaan inzien hoe belangrijk de wijk eigenlijk is voor de onderlinge band en de beleving van de Molukse cultuur.”
-
Verborgen op de zolder van een Amsterdams grachtenhuis bevindt zich een klein wonder: een compleet ingerichte Rooms-Katholieke kerk: Ons’ Lieve Heer op Solder. In de Gouden Eeuw werd de Katholieke eredienst oogluikend toegestaan als daar in het openbaar maar geen zichtbaarheid aan werd gegeven. De verborgen kerk uit 1663 is daarmee een symbool van de (voor die tijd) relatief grote religieuze tolerantie in ons land.
Aan het einde van de 19de eeuw werd Ons’ Lieve Heer op Solder een museum. Tussen 2010 en 2015 werd het kwetsbare gebouw zorgvuldig gerestaureerd en uitgebreid met een nieuw entreegebouw. Hare Majesteit Koningin Máxima kwam op 22 september naar de Oudezijds Voorburgwal om de opening te verrichten.
Museum Ons’ Lieve Heer op Solder wil meer zijn dan een bijzondere historische plek. Het wil ook bijdragen aan de dialoog over de betekenis van vrijheid en tolerantie in onze tijd. Daartoe werkt het nauw samen met scholen. Zo worden er voor het voortgezet onderwijs rondleidingen georganiseerd waarbij museumdocenten de leerlingen uitdagen met elkaar van gedachten te wisselen over vrijheid van godsdienst. Directeur Judikje Kiers: “De architectuur is uniek, maar ook het gedachtegoed van waaruit deze kerk ontstond koesteren we en vertellen we door.”
Als onderdeel van haar bezoek sprak Koningin Máxima met een groep VMBO-leerlingen over hun visie op tolerantie.
-
In het herdenkingsjaar Van Gogh 2015 (125 jaar na de dood van de schilder), organiseerde het Van Gogh Museum samen met het Munch Museum in Osl o de tentoonstelling ‘Munch : Van Gogh’. Deze tentoonstelling was de eerste in het verbouwde Van Gogh Museum, dat op 4 september zijn nieuwe entreegebouw opende.
Vincent van Gogh (1853-1890) en Edvard Munch (1863-1944) worden vaak met elkaar vergeleken, onder meer door hun expressieve stijl van schilderen. Dankzij de samenwerking van de beide musea waren de kunstenaars voor het eerst in één overzichtsexpositie in Nederland te zien. Om die bijzondere samenwerking te markeren, opende Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix de tentoonstelling op 23 september samen met Hare Majesteit Koningin Sonja van Noorwegen. De tentoonstelling bevatte meer dan honderd kunstwerken, waaronder topstukken en bijzondere bruiklenen als De Schreeuw van Munch en Sterrennacht boven de Rhône van Van Gogh. Eerder was een tentoonstelling van de twee kunstenaars in Oslo te zien. Deze tentoonstelling werd eveneens door Prinses Beatrix en Koningin Sonja geopend.
Edvard Munch was een bewonderaar van het werk van Vincent van Gogh. In 1933 schreef hij: “Tijdens zijn korte leven liet Van Gogh zijn vlam niet doven. Vuur en sintels dienden als penselen tijdens zijn spaarzame jaren, waarin hij opbrandde voor zijn kunst. Ik neem me voor en hoop dat ik uiteindelijk, met meer geld tot mijn beschikking dan hij, in zijn voetsporen zal treden.”
-
Een op de drie 65-plussers in ons land voelt zich eenzaam. Voor ouderen die weinig te besteden hebben, is het vaak extra moeilijk om in contact te blijven met de samenleving. Stichting SeniorenStudent is opgericht om voor deze groep iets te betekenen. Het idee is simpel: breng een student en een oudere met elkaar in contact. Als het klikt, kan dat voor beiden een verrijkende ervaring zijn. Daarbij gaat het om meer dan alleen gezelligheid. De studenten helpen de ouderen ook hun sociale netwerk uit te breiden en hun zelfredzaamheid te vergroten.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ging 24 september op bezoek bij de stichting, die wordt gesteund door het Oranje Fonds. Hij praatte met ouderen en studenten over de betekenis van dit initiatief en de uitwerking daarvan in hun leven. Een van de mensen met wie hij sprak was de heer Gerard de Waard (87). Hij vertelde hoe zijn leven is veranderd door het contact met studente Judith Stevens. “Het is een openbaring. Ik ben wakker gemaakt en een ander mens geworden. Ik heb weer zin om iets te doen en ook geestelijk ben ik erop vooruitgegaan.” Judith Stevens: “We zijn goede vrienden met een leeftijdsverschil van 65 jaar”. Behalve dat ze samen gezellig praten en discussiëren, komen beiden ook in beweging, bijvoorbeeld door samen te koken. De heer de Waard: “Dankzij Judith eet ik nu ook Mexicaans en Aziatisch!”
-
In 1945 werd het Handvest van de Verenigde Naties ondertekend door 51 landen, waaronder Nederland. In september 2015 vond in New York de zeventigste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties plaats. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander leidde de delegatie van het Koninkrijk der Nederlanden, met daarin onder anderen Hare Majesteit Koningin Máxima, minister-president Rutte, de minister-presidenten van Aruba, Curaçao en Sint- Maarten en minister Koenders van Buitenlandse Zaken.
Op 28 september sprak de Koning de Algemene Vergadering van de 193 lidstaten van de VN toe. Het was de eerste keer dat een Nederlands staatshoofd dit deed. De Koning prees de VN als een organisatie die acties op gang brengt die onze wereld mede vormgeven en beter maken. “Hoe zou onze wereld er vandaag hebben uitgezien zonder Verenigde Naties? We zouden zonder twijfel slechter af zijn geweest.” De Koning bedankte de VN voor “zeventig jaar strijd tegen cynisme en fatalisme”. Hij ging daarnaast uitgebreid in op de zorgen die in ons Koninkrijk leven over de internationale situatie. “Grote zorgen maakt ons Koninkrijk zich over de wetteloosheid, de terreur en de minachting voor elementaire mensenrechten die in sommige gebieden terrein winnen. Als gevolg daarvan zijn miljoenen mensen op drift geraakt, wanhopig vluchtend voor het geweld. Zij zijn onschuldige slachtoffers van onverdraagzaamheid en van stuitend opportunisme van machthebbers op wie zij geen greep hebben. Veel vluchtelingen verkeren al te lang in wanhopige omstandigheden. Positieve effecten van jaren van hard werken aan duurzame ontwikkeling dreigen verloren te gaan. Dit gaat ons allen aan. Hierbij kunnen wij onmogelijk de andere kant opkijken.”
Koningin Máxima was in New York niet alleen aanwezig als lid van de delegatie van het Koninkrijk, maar ook vanwege haar functie als speciaal pleitbezorger van de secretarisgeneraal van de Verenigde Naties voor inclusieve financiering voor ontwikkeling. Zij bood onder meer het jaarverslag van haar VN-activiteiten aan secretaris-generaal Ban Ki-moon aan. Daarin rapporteerde zij dat sinds 2011 circa 700 miljoen mensen toegang hebben gekregen tot financiële diensten. Het jaarverslag besteedt veel aandacht aan innovatieve oplossingen, zoals digitale financiële dienstverlening, bijvoorbeeld via de mobiele telefoon. Voor veel mensen in ontwikkelingslanden, waar bankkantoren vaak dun gezaaid zijn, is dit een uitstekend en relatief goedkoop alternatief.
-
