Februari 2021
3 februari: Gewoon een eigen plek
Meer dan negenduizend jongeren tussen 18 en 27 jaar hebben geen eigen plek. Ze leven op straat of zwerven langs opvanglocaties. De rijksoverheid heeft zich ten doel gesteld dat geen enkele jongere langer dan drie maanden op straat of in de opvang hoeft te bivakkeren. Gemeenten zetten zich daar intensief voor in, zoals de gemeente Haarlem, waar iedere dakloze jongere gekoppeld wordt aan een jongerenregisseur die hem of haar helpt om weer stabiliteit te vinden. Pas wanneer een definitieve plek is gevonden, zit het werk van de jongerenregisseur er op. Om te horen hoe dit in de praktijk verloopt, bracht Hare Majesteit Koningin Máxima op 3 februari samen met staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een digitaal werkbezoek aan dak- en thuisloze jongeren in Haarlem. De Koningin luisterde onder meer naar het verhaal van de 22-jarige Athicha, die een plek had gevonden in Pension Spaarnezicht, een veilig onderkomen voor jongeren die zich voorbereiden op meer zelfstandigheid: “Ik ben op mijn zeventiende uit huis gezet. Toen heb ik een maandje bij mijn oom en tante gewoond. Uiteindelijk ben ik hier gekomen, op Spaarnezicht. Mijn droom is dat ik weer een houvast heb in mijn leven, gewoon een eigen plek en werk, zodat ik weer gelukkig kan zijn.” “Het succes ligt in de samenwerking tussen de professionals van alle verschillende organisaties”, zei wethouder Jeugd Jur Botter. “Deze jongeren verdienen een goede start in hun leven.”
9 februari: Priklijnen
“Ik heb inmiddels de grootste startup van de regio”, zei de Utrechtse GGD-directeur Jaap Donker op 9 februari tegen Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. “Maar in tegenstelling tot andere startups streven wij ernaar om onszelf zo snel mogelijk weer overbodig te maken”. De Koning was naar Utrecht gekomen voor een werkbezoek aan het Coronabedrijf van de GGD in de regio. Ruim tweeduizend medewerkers zetten zich daar zeven dagen per week in om de coronabestrijding en het vaccinatieprogramma in goede banen te leiden, onder meer door het zoeken van locaties en het distribueren van beschikbare vaccins. Directeur Donker vertelde dat veel medewerkers afkomstig waren uit de sectoren die door corona zwaar waren getroffen: de cultuur, de horeca en de evenementenbranche. “Deze mensen voelen zich zeer gemotiveerd om bij ons te bestrijden wat hen zelfwerkloos heeft gemaakt.”
Voorafgaand aan zijn bezoek aan het Coronabedrijf ging de Koning ook kijken bij de XLvaccinatielocatie in Houten, die vierentwintig priklijnen omvatte. Hij sprak met medisch personeel dat een speciale korte opleiding kreeg om de coronavaccins toe te dienen. Wekelijks werden in Houten 250 mensen opgeleid voor alle vaccinatielocaties in de regio Utrecht. “Wat ons nog tegenhoudt is het aantal beschikbare vaccins, maar we hebben hoop dat er binnenkort veel meer binnenkomen”, aldus Jaap Donker.
10 februari: Toewijding aan God en de mensen om je heen
In Noord-Brabant staan 450 gebouwen die als klooster dienst hebben gedaan. Ruim zestig kloostergemeenschappen zijn nog steeds actief. Vier Brabantse kloostergemeenschappen vierden in 2021 een bijzonder jubileum. De oudste was de orde van de Norbertijnen gevestigd in de Abdij van Berne, die 900 jaar bestond. De jubilerende orden namen samen met de provincie het initiatief tot een Jaar van het Brabants Kloosterleven, waarin zowel de historie als de hedendaagse betekenis van de kloosters centraal stond. Op 10 februari werd dit Jaar geopend door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. Hij nam digitaal deel aan een live-uitzending vanuit het klooster Sint Agatha in Cuijk, dat 650 jaar bestond. Namens hem plaatste zuster Margriet van der Vliet een kaars bij het gebrandschilderde raam dat Maurits van Nassau rond 1618 schonk aan Sint Agatha. Zuster Margriet: “Ik denk dat er altijd mannen en vrouwen zullen blijven die hun leven willen toewijden aan God, en dat betekent ook: aan de mensen om hen heen, aan hun naasten. Ik ben van een actieve congregatie. Wij hebben twee eeuwen geleden de ziekenzorg, de ouderenzorg en het onderwijs van de grond getild. Dat is een rijke geschiedenis.” “In onze tijd zien we dat de behoefte aan reflectie en bezinning groeit”, zei de Koning. “Kloosters voorzien in die diepmenselijke behoefte. Ze zijn niet alleen een levende verbinding met het verleden, maar helpen de moderne mens ook zijn weg naar de toekomst te vinden.”
11 februari: Naar school verlangen
Er werd door middelbare scholieren zelden zo hartstochtelijk naar school verlangd als in de eerste maanden van 2021, toen middelbare scholen voor de meeste leerlingen opnieuw hun deuren gesloten moesten houden. Voor enkele groepen, zoals eindexamenkandidaten en leerlingen die praktijklessen volgden, gold een uitzondering. Maar al hun medescholieren kregen thuis online les. Hoezeer docenten en leerlingen ook probeerden om er het beste van te maken, optimaal was het niet. Veel scholieren hadden moeite om hun aandacht erbij te houden en misten de gezelligheid op school. Op 11 februari ging Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander op bezoek bij het Montaigne Lyceum in de Haagse wijk Ypenburg om van leraren en leerlingen te horen hoe zij de lockdown doorstonden.
Leann Paauwe uit 5 VWO volgde de Koning tijdens zijn bezoek en hield haar medescholieren al vloggend op de hoogte van de gebeurtenissen. Ze vroeg de Koning hoe het ging met het online onderwijs van zijn dochters. “Gelukkig heel goed”, zei de Koning. “Maar je merkt wel dat het voor hen steeds lastiger wordt om de motivatie en de energie op te brengen en dat ze het missen om gewoon op school te zijn met hun vrienden en vriendinnen.” Docent Frans Margot Stoll kon dat vanuit haar ervaring slechts beamen: “Ik probeer ze op alle manieren te motiveren, maar ik merk dat het lastiger wordt voor leerlingen om thuis gemotiveerd te blijven. Ze hebben echt behoefte aan sociaal contact.”
12 februari: Winteropvang
In de tweede week van februari kreeg ons land te maken met een ouderwetse winterinval, met een sneeuwstorm in het noordwesten, dertig centimeter sneeuw in het oosten en een koudegolf die het hele land trof. Een week lang kwam de temperatuur overdag niet boven nul en vroor het ’s nachts stevig. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 12 februari een bezoek aan locatie Lozerhof van het Leger des Heils in Den Haag om te zien hoe de win teropvang verliep. De winteropvang is open als de gevoelstemperatuur onder het vriespunt komt en biedt dak- en thuislozen een douche, de gelegenheid om kleding te wassen, een slaapplaats, een ontbijt, een lunch en een warme maaltijd in de avond. De Koning ontmoette onder anderen de 49-jarige Erik die vertelde dat hij in vorige winters gewoon buiten bleef slapen. Maar nu vond hij de omstandigheden wel heel extreem en maakte hij graag gebruik van een warme plek in de winteropvang.
Nederland telt ongeveer 40.000 geregistreerde daklozen. Regiodirecteur Marc Verberg vertelde dat het Leger des Heils daklozen het liefst helpt om weer wortel te schieten in de samenleving. Tijdelijke opvang biedt mensen even soelaas, maar is geen structurele oplossing. Een vast dak boven het hoofd en begeleiding op weg naar zelfstandigheid zijn beter, maar door gebrek aan beschikbare woningen is dat vaak niet mogelijk.
16 februari: Welvaart is meer dan geld
Hoe welvarend zijn we in Nederland? Vaak wordt bij die vraag naar het Bruto Nationaal Product gekeken, de waarde van alles wat we samen in een jaar produceren. Ook economische groei wordt gezien als teken van welvaart. Maar klopt dat ook? Is welvaart niet veel breder en omvat het niet veel meer aspecten, zoals woonplezier en goed onderwijs? Onderzoekers van de Universiteit van Utrecht introduceerden in 2016 een nieuwe manier om naar welvaart te kijken: de Brede Welvaartsindicator. Op 16 februari bracht Hare Majesteit Koningin Máxima een digitaal werkbezoek aan de Universiteit Utrecht om hierover van gedachten te wisselen.
Bas van Bavel, hoogleraar transities van economie en samenleving, lichtte de nieuwe benadering toe: “Lang is aangenomen dat economische groei synoniem is aan welvaartsgroei. De laatste jaren zien we steeds duidelijker dat dat onterecht was. Economische groei leidt bijvoorbeeld tot aantasting van het milieu. Dat pakt negatief uit voor onze leefomgeving, onze kwaliteit van wonen en mogelijk onze gezondheid. Het Bruto Nationaal Product is bovendien een gemiddelde en zegt niets over de verdeling. Als die ongelijk is, en dat is de laatste jaren zo, dan komt de groei terecht bij een kleine groep. We moeten dus niet meer uitgaan van economische groei als maatstaf voor succes. In plaats daarvan hebben we in Utrecht de Brede Welvaartsindicator ontwikkeld, een integrale maatstaf.” In de Brede Welvaartsindicator is, naast inkomen, plaats voor factoren als gezondheid, veiligheid, werk en geluk.
17 februari: Startproblemen
“De coronacrisis heeft jongeren onevenredig hard geraakt waardoor hun toch al onzekere positie verder is verslechterd. Hun financiële en mentale reserves raken uitgeput. Voor die problematiek is weliswaar aandacht, maar waar het aan ontbreekt zijn twee dingen: echte actie en het echt betrekken van jongeren.” Dit schreef Maurice Knijnenburg, voorzitter van het SER Jongerenplatform en woordvoerder van de Jongeren Denktank Coronacrisis, in zijn voorwoord bij het advies ‘En nu… daden’, dat in januari werd gepresenteerd. Voor Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander was het aanleiding om hem en een aantal leeftijdsgenoten uit te nodigen op Huis ten Bosch om meer te horen over de impact van de coronacrisis op studie, werk en toekomstverwachtingen van jonge mensen tussen de 16 en 35 jaar (de zogenoemde generatie Y). Zij vertelden hem over de moeite om een baan en betaalbare huisvesting te vinden en over de soms moeilijke balans tussen werk en privé.
Arjan de Mooij vertelde over de onzekere situatie en het gebrek aan opdrachten binnen het evenementenbedrijf waar hij werkte. Met twee jonge kinderen en een koophuis was dat niet altijd gemakkelijk. Hij genoot van de extra tijd met zijn kinderen, maar voelde ook de druk van de onzekerheid over zijn inkomsten. Toch liet hij de moed niet zakken en hield hij vertrouwen in de toekomst.
18 februari: Online gymmen en andere uitdagingen
Online taal- en rekenles geven is niet altijd gemakkelijk, maar over het algemeen wel te doen. Maar hoe geeft je digitaal gymles? Leraar Jurrian Quist van Christelijke Basisschool Sabina van Egmond in Oud-Beijerland bedacht achter zijn scherm creatieve manieren om de kinderen toch in beweging te krijgen. Zo spoorde hij ze aan om thuis de trappen op en af te hollen. “Maar ik weet niet of hun ouders dat ook zo leuk vonden”, vertelde hij aan Hare Majesteit Koningin Máxima. Zij was op 18 februari op de school om met leerlingen, leerkrachten en ouders te praten over hun ervaringen tijdens de tweede lockdown voor de basisscholen, die duurde van 16 december tot 8 februari. De impact van de fysieke sluiting was groot. Scholen moesten opnieuw in korte tijd omschakelen naar onderwijs op afstand.
De Koningin bezocht de school op een bijzondere dag: op 18 februari begonnen de Cito-toetsen. Leerlingen uit groep 7 en 8 vertelden haar hoe ze zich daarop hadden voorbereid. De Koningin wilde weten hoe ze het online onderwijs hadden ervaren. Klassenvertegenwoordiger Lotte van Moorselaar zag niet alleen nadelen: “Ik kan mijn eigen tempo bepalen. Als ik eerder klaar ben, kan ik leuke dingen gaan doen.”
In een rondetafelgesprek vertelden ouders over hun inzet om verschillende ballen in de lucht te houden: hun eigen werk en het ondersteunen van hun kinderen. Al met al best een zware taak.
Rijksvoorlichtingsdienst
Vooral aan het begin van 2021 konden veel evenementen niet in fysieke vorm doorgaan. Zoals ook voor veel andere werkende Nederlanders gold, waren de Koning en Koningin vaak op digitale communicatiemiddelen aangewezen. De Rijksvoorlichtingsdienst informeerde belangstellenden over alle fysieke en digitale werkzaamheden van de leden van het Koninklijk Huis. De RVD verstuurde 362 persberichten en op Instagram werden 411 berichten geplaatst, met een vergelijkbaar aantal op Twitter en Facebook. Ook werden voorbereidingen getroffen voor de start van een LinkedIn-kanaal. Het aantal volgers op de online kanalen groeide ook in 2021 verder door.
