Tafelrede van Koning Willem-Alexander bij het Staatsbanket tijdens het Staatsbezoek aan Koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, Buckingham Palace

De toespraak is uitgesproken in het Engels

Majesteit,

Mijn vrouw en ik zijn zeer verheugd om een Staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk te kunnen brengen, maar vooral om U in goede gezondheid te zien, vitaal en betrokken als altijd. Ik realiseer me heel goed hoe bijzonder dit is. Mijn grootouders waren hier op Staatsbezoek… Mijn ouders waren hier op Staatsbezoek… En vandaag is het onze beurt. Dit alles binnen Uw lange regeerperiode. Vorig jaar vierde U Uw ‘Saffieren Jubileum’. Buitengewoon indrukwekkend in de ogen van hen die hun bronzen jubileum nog voor de boeg hebben…

U heeft Uw land, Europa en de wereld ingrijpend zien veranderen in de afgelopen decennia. Omgekeerd kijkt de wereld naar U als naar een vertrouwd baken te midden van alle beweging. Wat daarbij opvalt, is Uw vermogen om voortdurend voeling te houden met de polsslag van de tijd. Zelfs een avontuurlijke inslag is U niet vreemd, zoals U zes jaar geleden toonde bij de opening van de Olympische Spelen. Voor miljoenen ogen vervulde U daar met verve de rol van de meest onverschrokken Bond Girl ooit.

Onze landen zijn Noordzeeburen. De zee heeft ons tot natuurlijke bondgenoten gemaakt, beide met een open blik, beide nieuwsgierig naar wat er achter de horizon ligt.

Sir William Temple, de befaamde Britse diplomaat die 350 jaar geleden in Den Haag gestationeerd was, noemde de Hollanders 'the most obstinate lovers and defenders of their liberty’. Die karaktertrek delen we beslist met de Britten.

Deze eigenschap heeft ons soms met elkaar in conflict gebracht, als concurrenten en rivalen.

Maar zij heeft ons veel vaker samengebracht en aaneen gesmeed.

De Glorious Revolution van Mary en William is daarvan een goed voorbeeld. Een vreedzame omwenteling die de aanzet gaf tot versterking van de rechten van het Parlement.

Ik denk ook aan onze verbondenheid in de Tweede Wereldoorlog en aan de onvoorstelbare offers die Britse militairen voor onze vrijheid hebben gebracht.

En aan onze gezamenlijke defensie-inspanningen op dit moment, onder meer in de Amphibious Force, die wij morgen in het hart van Londen in actie zullen zien. De tijd dat onze strijdkrachten elkaar op de Theems bestreden, ligt heel ver achter ons. Tegenwoordig vormen de Royal Marines en het Korps Mariniers één team.

Het Verenigd Koninkrijk heeft de wereld ongelooflijk veel geschonken. Onze welvaart is mede gebouwd op de inventiviteit van Britse uitvinders, wetenschappers, ingenieurs en ondernemers. Onze cultuur is verrijkt door de creativiteit van Britse kunstenaars, van Shakespeare tot Monty Python en de Beatles. Onze communicatie kent geen grenzen doordat wij ons overal kunnen bedienen van het Engels.

Veel Nederlanders voelen een grote genegenheid voor dit land.

De betovering van het Fairest Isle reikt ook tot de overkant van Het Kanaal!

Als Europeanen bedroeft het ons daarom dat het Verenigd Koninkrijk heeft besloten de Europese Unie te verlaten. Wij zien U niet graag gaan, al respecteren wij Uw beslissing volledig.

Op dit moment gaat veel aandacht uit naar de ‘technische’ kant van Brexit. Dat is begrijpelijk en ook nodig.

Maar te midden van al deze complexiteit mogen wij niet uit het oog verliezen wat het grote verhaal is dat ons blijft verbinden. Het grote verhaal van vrijheid, openheid en samenwerking. Van welvaart en groei waarvan iedereen de vruchten kan plukken. Van sterke en zelfbewuste Europese landen die hun stem laten klinken op het wereldtoneel en die samen tegenwicht durven te bieden tegen cynisme en machtsmisbruik.

Dáárin hebben wij elkaar nodig. Daarin vinden wij elkaar steeds weer. Daarin ligt onze kracht als natuurlijke bondgenoten.

Majesteit,

Het vervult ons met dankbaarheid dat U met Uw uitnodiging aan ons de bijzondere band tussen onze beide Koninkrijken onderstreept. Nu meer dan ooit moeten wij deze band koesteren.

U en Uw Familie zijn ons dierbaar en wij verheugen ons met U in alle mooie en feestelijke gebeurtenissen, ook binnen de jongere generaties. Wij hopen dat U in de kring van Uw Familie nog veel geluk beschoren mag zijn.

Ik nodig U uit om op te staan.

Majesteit, op de gezondheid en het welzijn van U en Prins Philip.

En op de vriendschap tussen het Verenigd Koninkrijk en het Koninkrijk der Nederlanden.