Toespraak van Koningin Máxima bij de lancering van Stichting Financieel Gezond Nederland op Paleis Noordeinde, Den Haag
Dames en heren,
Welkom! We zijn vandaag bij elkaar om een belangrijke nieuwe stap te zetten op weg naar een financieel gezond Nederland voor iedereen.
Wat hebben we veel bereikt in de afgelopen jaren. Mede dankzij uw inzet!
Stap voor stap gingen we vooruit.
En toevallig bereikten we steeds nieuwe mijlpalen in de maand november.
In november 2018 startte SchuldenlabNL.
In november 2022 startte de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid.
En nu - in november 2025 - voegen we deze beide initiatieven samen tot één krachtige organisatie: Stichting Financieel Gezond Nederland.
Maar wat betekent financiële gezondheid? Het betekent dat we kijken naar wat mensen concreet nodig hebben om vandaag hun noodzakelijke uitgaven te doen en morgen in hun behoeften te voorzien. Om voldoende weerstand te hebben bij tegenslagen. En om de ruimte te hebben om te bouwen aan hun toekomst en die van hun kinderen, zonder angst en stress.
Er is heel veel bereikt in de afgelopen jaren. We hebben een dam opgeworpen tegen de versnippering. Steeds meer gemeenten omarmen methoden voor schuldhulp die bewezen effectief zijn. En er is veel meer aandacht gekomen voor het meten van impact, zowel op micro- als macroniveau.
Ik geef één voorbeeld. Deloitte onderzocht de effecten van het Jongeren Perspectief Fonds, waarbij niet het aflossen van de schuld centraal staat, maar het bieden van toekomstperspectief via scholing of werk. Wat bleek?
Na aftrek van kosten bedraagt de positieve impact per deelnemer 9.800 euro (door minder gebruik van bijstand en GGZ). En de macro-economische impact is zelfs 22.000 euro per deelnemer (o.a. door toegenomen arbeidsparticipatie).
Fantastisch is ook de groeiende betrokkenheid van private en publieke werkgevers bij de coalitie die zich sterk maakt voor de financiële gezondheid van medewerkers, burgers en klanten. We startten drie jaar geleden met 40 deelnemers. En inmiddels zijn het er ruim 50, met in totaal circa 800.000 medewerkers.
Ondanks dat veel mensen kunnen werken, zien we ook dat veel mensen moeilijk kunnen rondkomen, zelfs met een baan.
Meer dan 700.000 mensen gaan gebukt onder problematische schulden. En de helft van hen heeft een werkgever.
Het leven van mensen met problematische schulden wordt beheerst door zorgen, stress en sociaal isolement. De maatschappelijke kosten hiervan bedragen elk jaar 8,5 miljard euro.
Uit Amerikaans onderzoek van Morgan Stanley blijkt dat werknemers die kampen met financiële stress zich slechter kunnen concentreren en minder productief zijn. Ze hebben gemiddeld zo’n zeven productieve uren minder per werkweek.
Voor iedereen, en zeker ook voor werkgevers, is het dus cruciaal om financiële gezondheid centraal te stellen. Bevordering van financiële gezondheid is géén ‘corporate social responsibility’. Het is gewoon business! Het is investeren in de continuïteit, de productiviteit en de innovatiekracht van je bedrijf. En op grotere schaal: werken aan een sterk, weerbaar en productief Nederland.
Toen we drie jaar geleden begonnen met deze Coalitie was 30 procent van de Nederlandse huishoudens financieel ongezond. En nog eens 30 procent was financieel kwetsbaar.
De afgelopen jaren ging het gelukkig de goede kant op. Maar toch is nog steeds 22 procent van de Nederlandse huishoudens financieel ongezond. En nog eens 25 procent financieel kwetsbaar.
Er is dus nog heel veel te doen. Ons doel is immers om het aantal huishoudens dat kampt met problematische schulden en armoede in 2030 te halveren.
Dat kunnen we echt alleen maar samen. Daarom is bundeling van krachten binnen Stichting Financieel Gezond Nederland zo belangrijk!
Vandaag zijn we bij elkaar om te praten over de ambities voor de komende jaren en na te denken over de belangrijke vragen die daarbij spelen.
Een belangrijke vraag is: hoe helpen we mensen om het overzicht te bewaren over hun financiën. Vroeger hadden de meeste mensen één bank waar ze al hun geldzaken regelden. Nu is er een hele waaier aan fintech-diensten, producten en aanbieders.
Buy Now, Pay Later, crypto, betaal-apps; ze kunnen mensen verwarren. Hoe voorkomen we dat?
Een andere vraag: hoe bereiken we méér mensen? Want het overgrote deel van de mensen met problematische schulden blijft nog steeds buiten beeld. Uit cijfers van Divosa kunnen we afleiden dat we slechts 10 procent van de huishoudens met problematische schulden bereiken. Het wantrouwen tegen de overheid is groot en van voorzieningen en toeslagen wordt weinig gebruik gemaakt. Hier ligt echt een grote opgave voor gemeenten en alle samenwerkingspartners.
Een positieve ontwikkeling is de groeiende aandacht voor sociaal incasseren. Inmiddels hebben 44 publieke en private partijen hierover afspraken gemaakt.
Door zo snel mogelijk persoonlijk contact te leggen over betalingsachterstanden, voorkomen we dat mensen geconfronteerd worden met hoge incassokosten en steeds verder in de ellende raken. Sociale incasso levert een maatschappelijke meerwaarde op van minstens 260 miljoen euro per jaar! Alle reden om hier met volle kracht aan te blijven werken. Maar, hoe kunnen we dit versnellen?
De beste manier om financiële gezondheid te bevorderen is nog altijd: problematische schulden voorkomen. Dat betekent: zo vroeg mogelijk signalen van problemen opvangen en mensen helpen om financieel verstandige keuzes te maken.
Wat is daarvoor nodig? Hoe kunnen we mensen op basis van actuele data nieuw perspectief geven? Welke ruimte is er, met respect voor ieders privacy? En hoe kunnen we die ruimte zo goed mogelijk gebruiken?
Dit zijn allemaal vragen die de komende tijd centraal staan.
Ik verheug me erop hier samen met u aan te blijven werken, als erevoorzitter van Stichting Financieel Gezond Nederland.
En ik ben heel erg blij met het fantastische team dat klaarstaat.
Met Dick Benschop als voorzitter van het bestuur.
En Jasmijn Besorak als directeur.
En wat fijn dat Sadik Harchaoui ons blijft inspireren met zijn enthousiasme als ‘chef de mission’!
In mijn internationale werk als speciale pleitbezorger van de VN voor financiële gezondheid, ervaar ik steeds hoe belangrijk dit is. Niet alleen voor mensen zelf, maar ook voor hun familie, hun bedrijf, hun gemeenschap, hun dorp of stad en hun land. Financieel gezonde mensen brengen financiële stabiliteit, economische productiviteit en groei.
Ik zie dat in veel landen publieke en private partijen elkaar opzoeken en hun krachten bundelen om financiële gezondheid te versterken.
Maar iets vergelijkbaars als Stichting Financieel Gezond Nederland vind je niet. Nog niet! Nederland loopt hierin voorop en dat is iets om best een beetje trots op te zijn.
Nu komt het erop aan om samen de hoge verwachtingen waar te maken. We hebben veel bereikt en vandaag beginnen we aan een nieuwe etappe met de nieuwe stichting. Dank u wel voor uw onmisbare inzet!