Toespraak van Koning Willem-Alexander bij de regeringslunch ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Noorwegen

De toespraak is uitgesproken in het Engels.

Majesteit,
Meneer de minister-president,

Mijn vrouw en ik zijn verheugd dat wij op deze tweede dag van ons Staatsbezoek de gelegenheid krijgen om nader kennis te maken met de regering. Meneer de minister-president, U en Uw collega’s zijn nog maar vier weken geleden begonnen met Uw belangrijke werk. Heel graag wil ik U daarmee van harte succes wensen.

In een democratie zijn verkiezingen en de vorming van een nieuwe regering hét moment om nieuwe accenten te zetten. Tegelijkertijd blijven er ook dingen hetzelfde. Welke keuzes daarin gemaakt worden, is uiteraard geheel aan U. Maar ik hoop van ganser harte dat één zekerheid overeind blijft, en dat is de uitmuntende relatie tussen Noorwegen en Nederland. 

Wij hechten grote waarde aan de samenwerking met Uw land. Een samenwerking die gestoeld is op gezamenlijke belangen, maar vooral op verwantschap, vriendschap en vertrouwen.

Ons Staatsbezoek is een prachtige gelegenheid om die bijzondere relatie te vieren en om samen met U te verkennen hoe wij onze krachten nog meer kunnen bundelen. 

Wij zijn daarom dankbaar voor de openheid die wij hier ervaren, niet alleen bij vertegenwoordigers van de regering, maar ook bij de Noorse bevolking. 

Onder vrienden is het gemakkelijker om te spreken over moeilijke onderwerpen. Dat bleek deze morgen, in de Deichman Bibliotheek. Het waren indringende ontmoetingen over een vraag die ons allemaal bezighoudt: hoe verdedig je een vrije en open samenleving als die vrijheid ook misbruikt kan worden voor bedreigingen en verspreiding van haat. 

Dit is een fundamentele kwestie. Noorwegen en Nederland hebben helaas beide ervaring met onverdraagzaamheid, radicalisering en geweld. Wij staan samen op de bres voor veiligheid, mensenrechten en vrijheid van meningsuiting wereldwijd. Maar wie internationaal zijn stem verheft, moet ook in eigen huis de weerbarstige werkelijkheid durven benoemen. Het is voor ons heel waardevol hierover met U te kunnen spreken. 

Nederland steunt voluit de inzet van Noorwegen binnen de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Wij steunen U ook in Uw overtuiging dat de strijd voor mensenrechten en duurzame ontwikkeling niet bij mooie woorden mag blijven. Uiteindelijk gaat het om daden, zoals U laat zien! Het is geweldig dat Noorwegen het voortouw neemt bij het mondiaal beschikbaar maken van vaccins. Dat is zó belangrijk in de strijd tegen Covid-19, maar ook om toekomstige pandemieën tegen te gaan.

U doet hiermee recht aan het beeld dat Nederlanders van Uw land hebben. Noorwegen als land dat internationale solidariteit handen en voeten geeft en dat leidt door het geven van het goede voorbeeld. Wij koesteren onze samenwerking, ook als defensiepartners binnen de NAVO. 

Een ander onderwerp dat ons beiden sterk bezighoudt is de transformatie van onze economie, zodat onze kinderen en kleinkinderen een goede en veilige toekomst hebben. Hier liggen zoveel raakvlakken en mogelijkheden tot samenwerking! 

Wij zijn buren aan de Noordzee en dragen samen zorg voor een duurzaam gebruik daarvan. Moeder Natuur heeft U - en ons - gezegend met grote fossiele rijkdommen. Die hebben een ongekende ontwikkeling en welvaartsgroei mogelijk gemaakt. Daarom hebben wij nu ook een bijzondere verantwoordelijkheid om werk te maken van verduurzaming. 

De verandering van ons klimaat heeft nú al afschrikwekkende consequenties voor mensen in Noordwest-Europa en overal ter wereld. Het is urgent dat landen als Noorwegen en Nederland het voortouw nemen bij het ontwikkelen van oplossingen. Wij zijn blij dat dit thema een prominente plek heeft in het programma van ons Staatsbezoek. Daarbij kijken we bijvoorbeeld naar mogelijkheden om Noordzee-infrastructuur voor olie en gaswinning te hergebruiken ten behoeve van hernieuwbare energie.

Wij ontmoeten deze dagen ook veel jonge Noren die als student, onderzoeker of ondernemer de weg helpen plaveien naar een circulaire economie. Buitengewoon inspirerend om hun verhaal te horen.

Noren staan niet bekend om hun grootspraak of pretentie. Gelijkheid is een passie in dit land. Ieders inbreng en knowhow is welkom. Als Noren hun mond opendoen dan doe je er goed aan om te luisteren, want de kans dat je iets zinnigs hoort is groot.

In een wereld waarin de luidste stemmen vrijwel alle aandacht opeisen, is het redelijke geluid van Noorwegen een verademing. Nederland is er trots op Uw partner te zijn op zoveel gebieden: politiek, economisch en cultureel. 

Ons bezoek markeert onze excellente relatie en is een uitdrukking van ons verlangen om nog sterker samen te werken. Samen komen wij verder!

Majesteit, meneer de minister-president, graag wil ik het glas met U heffen.  

Op de vriendschap tussen Noorwegen en Nederland!