Januari 2018
12 januari: Musis
Arnhem beschikt al sinds 1847 over een prachtig muziekgebouw midden in de stad. In 2015 startte een ingrijpende renovatie en vernieuwing van dit complex. De historische concertzaal werd in oude luister hersteld en een aanbouw uit de jaren tachtig werd gesloopt en vervangen door een spectaculaire nieuwe zaal: de Parkzaal. Bijzonder is de tien meter hoge glazen wand met uitzicht op het park. Bij mooi weer kan dit enorme venster worden opengeschoven en kan een ‘gedraaid’ orkest voor het publiek buiten spelen.
Hare Majesteit Koningin Máxima kwam op 12 januari naar Arnhem om het vernieuwde Musis te openen. Zij deed dat samen met het Gelders Orkest en honderdvijftig Arnhemse schoolkinderen onder begeleiding van het Fort van de Verbeelding. Musis wil nadrukkelijk een huis van muziek zijn voor de hele regio, waarin alle muziekliefhebbers aan hun trekken komen en iedereen zich thuis voelt. Directeur Hans Verbugt heeft de ambitie alle Arnhemmers te verleiden tot een bezoek aan Musis: “Er rijden en lopen hier dagelijks duizenden mensen voorbij en hoeveel van die mensen zijn hier binnen geweest? Veel te weinig, natuurlijk. Ik ben een man van de klassieke muziek, maar hier in de zalen ken ik geen hoge en lage kunsten, geen hiërarchie. Deze zalen staan midden in de stad en zijn gebouwd met geld van de gemeenschap. Dan moet die hele gemeenschap hier toch iets van haar gading kunnen vinden?”
Kennismaking met nieuwe bewindspersonen
Op 26 oktober 2017 trad het Kabinet-Rutte III aan. De ministers en staatssecretarissen legden die dag de eed of belofte af ten overstaan van Zijne Majesteit de Koning. In 2018 ontving de Koning alle ministers en staatssecretarissen van het nieuwe kabinet voor een kennismakingsgesprek. De reeks kennismakingsgesprekken begon op 12 januari. De Koning ontving toen mevrouw drs. Kajsa Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en de heer Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Op 31 januari boden de Koning en Koningin een afscheidslunch aan aan de oud-ministers en oud-staatssecretarissen die deel uitmaakten van het Kabinet-Rutte-Asscher.
16 januari: Nieuw zelfvertrouwen
Wie solliciteert of zich oriënteert op een baan wil zich graag goed presenteren. Maar als je moet rondkomen van weinig geld, is dat niet altijd eenvoudig. In 2008 startte in Amsterdam een initiatief om deze groep mensen een steuntje in de rug te geven: Dress for Success. Deze stichting biedt mensen met een minimuminkomen representatieve kleding en praktische ondersteuning om goed voorbereid en verzorgd voor de dag te komen en zo de kans op werk te vergroten.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ging op 16 januari op werkbezoek bij Dress for Success om te praten met initiatiefnemers, vrijwilligers en klanten. Hij hoorde dat de klantenkring in bijna tien jaar tijd is vertienvoudigd tot 1.600 mensen en dat Dress for Success inmiddels in tien gemeenten actief is. De Koning ontmoette onder anderen Danny Kenton, die vanuit een uitkering een baan vond bij een modebedrijf: “Ik werd vaak afgewezen. Toen hoorde ik over Dress for Success. Ik stond verbaasd over de hulp die ik kreeg en de zorgvuldigheid waarmee zij mij hebben gekleed.” Danny is niet de enige die mede dankzij Dress for Success aan het werk is gekomen: bijna zestig procent van de klanten slaagde erin na advies een baan of opdracht binnen te halen. Directeur Corina Koekenbier verklaart het succes als volgt: “We geven mensen kleding en daarnaast zelfvertrouwen”
Dress for Success doet mee aan het programma ‘Meedoen, samen uit de armoede!’ van het Oranje Fonds.
16 januari: Agent bijt hond
Tussen de volksvertegenwoordigers, bestuurders en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties die op 16 januari te gast waren tijdens de Nieuwjaarsontvangst van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima, liepen ook veertig politiemensen rond. Niet ter beveiliging, maar als speciale gasten. Door hen uit te nodigen, wilde de Koning zijn waardering tonen voor het werk van politiemensen overal in Nederland. Een van de gasten was wijkagent Wilco Berenschot, die in Rotterdam-West op onconventionele wijze contact legt met buurtbewoners. Zo introduceerde hij ‘Agent bijt hond’: hij belt bij een willekeurig huis aan met de vraag of hij er zijn boterham mag komen eten. “Van de tweehonderd keer ben ik maar één keer geweigerd. Ik kom overal, ook bij mensen die zorg ontberen, terwijl ze die echt nodig hebben. Op een dag belde ik aan bij een bejaarde, eenzame vrouw. Bleek ze jarig te zijn en niemand die er was. Nou, toen hebben wij samen haar verjaardag gevierd.”
De Koning stak de vertegenwoordigers van de Politie een hart onder de riem: “Politiemensen halen alles uit de kast om criminaliteit te voorkomen, burgers te helpen en ons land veiliger te maken. Als het erom spant, dan stapt U naar voren. Dat verdient respect en waardering!” Sylvia te Wierik, districtschef Fryslân, voelde zich hierdoor aangesproken: “Ik kreeg kippenvel van de manier waarop hij zijn waardering uitsprak voor de Politie. Wij geven deze boodschap door aan de collega’s.”
17 januari: Biologische bloei
De biologische landbouw produceert voedsel met respect voor mens, dier, milieu en klimaat. Agrariërs, producenten en handelaren die ‘biologisch’ werken, letten erop dat hun producten gezond zijn, dat de handel eerlijk is en dat ze geen inbreuk maken op de biodiversiteit, het dierenwelzijn en het ecosysteem. Steeds meer consumenten en ondernemers (ook buiten de landbouwsector) voelen zich door deze kernwaarden aangesproken. In 2016 steeg de omzet van biologische producten met tien procent ten opzichte van het jaar ervoor. Er ging ruim 1,4 miljard euro in om.
Sinds 2015 komen ondernemers en onderzoekers die zich sterk maken voor ‘biologisch’ bij elkaar in de IJsselhallen in Zwolle. Tijdens de jaarlijkse Bio-beurs presenteren zij zich aan de buitenwereld en delen zij de laatste innovaties. Hare Majesteit Koningin Máxima opende op 17 januari de vierde Bio-beurs. Ook minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit was daarbij aanwezig. Zij gingen met standhouders en andere betrokkenen in gesprek over onder andere de kansen van biowinkels, de opkomst van biologische kleding en cosmetica en de biologische teelt door coöperaties van kleine boeren in ontwikkelingslanden.
Directeur Bavo van den Idsert van Bionext (dat de Bio-beurs mede organiseert): “De biologische sector groeit en bloeit. Maar als we de grote maatschappelijke uitdagingen willen oplossen voor de volgende generatie, dan is een nieuwe landbouw- en voedingsvisie nodig. En dat zal vooral een zorgzame visie moeten zijn, die geen kosten afwentelt op de samenleving.”
17 januari: Samen werken aan de wijk
Schalkwijk is de grootste Haarlemse uitbreidingswijk van na de oorlog. De meesten van de 30.000 bewoners wonen er met plezier. Toch kent de wijk ook problemen: de werkloosheid is er hoger en het gemiddelde inkomen lager dan in andere wijken van Haarlem. Op 17 januari ging Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander op uitnodiging van burgemeester Jos Wienen op werkbezoek in Schalkwijk. In wijkcentra De Ringvaart en De Kleine Ringvaart ontmoette hij bewoners, leden van de wijkraad en professionals en vrijwilligers die actief zijn in de wijk, bijvoorbeeld als opvoedingsondersteuner, coach of maatje.
Een van de gesprekspartners was Mohamed Mounji, voorzitter van de Stichting Samen. Deze Stichting is opgezet door de Marokkaanse gemeenschap in Haarlem met het doel deze meer in contact te brengen met andere bewoners. Stichting Samen organiseert bijvoorbeeld debatavonden, sporttoernooien en gezamenlijke maaltijden.
De Koning ging ook langs bij TripleThreaT, een initiatief van en voor jongeren in Schalkwijk. Basketbal en hiphop zijn belangrijke activiteiten, maar er is ook een platform voor jonge ondernemers opgericht en een ‘chillplek’. Philip Schemmekes is een van de drijvende krachten achter dit initiatief en geeft onder meer basketbaltrainingen aan jongeren: “Schalkwijk heeft een negatief stigma. Ik ben het daar niet mee eens; iedereen die hier woont is juist trots op Schalkwijk. Dat de Koning komt en hoort wat wij te zeggen hebben en ook de positieve dingen ziet, vind ik echt tof.”
Prinses Margriet 75 jaar
Op 19 januari vierde Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet haar 75ste verjaardag. Prinses Margriet is zeer betrokken de gezondheidszorg en het maatschappelijk werk, onderwerpen die haar hart hebben. Zij is erevoorzitter van het Nederlandse Rode Kruis, waarvoor zij zich al meer dan vijftig jaar inzet. Ook is zij onder meer beschermvrouwe van Vision 2020 Netherlands en SOS Kinderdorpen. In 2018 besteedde de Prinses veel aandacht aan organisaties die zich sterk maken voor zorg en hulpverlening en voor optimale kansen voor mensen met een beperking. Zo opende zij het nieuwe verenigingskantoor van het Rode Kruis in Den Haag en ging zij op werkbezoek bij Roessingh Research and Development in Enschede, een instituut dat kennis ontwikkelt en verspreidt ten behoeve van mensen met een chronische ziekte. Ook ging ze op bezoek bij Zomerzotheid in Friesland, een zeilkamp voor kinderen met kanker. Tijdens de tiende Paralympische Talentdag op sportcentrum Papendal in Arnhem was zij er eveneens bij.
Ter gelegenheid van de geboorte van Prinses Margriet verscheen in februari 1943 de eerste editie van het dagblad Trouw, toen nog onder de naam Oranje-Bode. ‘Holland groeit weer. Holland bloeit weer’ stond er op de voorpagina. Mede vanwege deze bijzondere historische band, was Prinses Margriet op 17 februari aanwezig bij de viering van 75 jaar Trouw.
23 januari: Papier hier
Nederlanders gooien jaarlijks hun eigen gewicht aan papier weg; zo’n zeventig kilo per persoon. De papier- en kartonindustrie produceert eveneens veel afval, dat ‘op de snijtafel’ achterblijft. Dit laatste (inktloze) restmateriaal kan een fantastische nieuwe bestemming krijgen als geluidswering in woningen en bedrijven. In een innovatieproces dat vele jaren in beslag nam, lukte het uiteindelijk om uit afvalpapier sterke en veerkrachtige isolatiematten te maken die gemakkelijk in de bouw kunnen worden gebruikt. De eerste circulaire isolatiefabriek in Europa die deze matten produceert, heet EverUse en staat in Sneek. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander verrichtte de opening op 23 januari.
Marc van der Heijden is een van de directeuren van EverUse: “Wij zijn ervan overtuigd dat je van afval alles kunt maken. Bij ons is het verboden om ook maar iets weg te gooien. Als onze klanten de producten niet meer gebruiken, worden ze bij ons ingeleverd en worden ze opnieuw gebruikt. Afvalloze steden, dat wordt de toekomst.”
De natuurlijke cellulosevezels in de ‘papieren’ isolatiematten zijn gezonder voor de mens dan glas- en steenwol en het materiaal scoort uitstekend op brandveiligheid en isolatiewaarde. EverUse heeft de plannen voor de volgende Nederlandse fabrieken al klaar.
24 januari: Leesvuur
Meer dan de helft van de ouders vindt samen lezen of voorlezen essentieel voor de ontwikkeling van het kind en bijna drie kwart van de ouders met kinderen tot en met 5 jaar leest dagelijks voor. Een derde van de ouders bezoekt samen met hun kind maandelijks de openbare bibliotheek. Dit bleek begin 2018 uit onderzoek in opdracht van onder meer de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek.
Om het leesvuur bij ouders en kinderen nog verder aan te wakkeren, organiseert Stichting CPNB elk jaar de Nederlandse Voorleesdagen. Op 24 januari was Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Laurentien te gast bij de start hiervan: het Nationale Voorleesontbijt in het Kinderboekenmuseum in Den Haag. Zij las voor uit ‘Ssst! De tijger slaapt’ van Britta Teckentrup.
De kinderen hingen aan de lippen van Prinses Laurentien tijdens het spannende verhaal over een slapende tijger die vreselijk in de weg ligt. Alle dieren moeten erlangs. Hoe gaan ze dat oplossen? Gelukkig heeft de slimme kikker een idee: alle dieren zweven een voor een met een ballon over de tijger heen. De dieren hebben daarbij wel wat hulp nodig van de kinderen, die meeblazen, -aaien, -wiegen en –zingen.
Prinses Laurentien zet zich al vele jaren op tal van manieren in voor geletterdheid en voor bevordering van het lezen.
Buitenlandse gasten
Met grote regelmaat ontvangen Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit de Koningin staatshoofden, regeringsleiders en andere hoge buitenlandse gasten die een bezoek brengen aan ons land. De presidenten van Singapore en Kaapverdië kwamen in 2018 op Staatsbezoek en de Koning en Koningin van Jordanië brachten een officieel bezoek aan ons land. Ook werden in 2018 de presidenten van Trinidad en Tobago, Panama, Frankrijk, Mexico, Duitsland, Oostenrijk en Hongarije ontvangen, alsmede de Bondsraadvoorzitter van Duitsland, de minister-president van China en de oud secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon.
27 januari: Iepen Mienskip
Veertigduizend mensen trotseerden op 27 januari het frisse weer om, samen met Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima, de opening te vieren van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Het hele jaar bruiste Fryslân van de culturele evenementen, vaak met een sociaal of ecologisch tintje. Leeuwarden-Fryslân was uitverkoren door de jury van EU-vertegenwoordigers vanwege zijn bijzondere aanpak: iedereen die wilde bijdragen aan het programma kreeg daartoe de kans. Vele tientallen verenigingen, dorpsgemeenschappen, musea, kunstenaarscollectieven, koren, orkesten en theatergroepen grepen die gelegenheid enthousiast aan. Het motto Iepen Mienskip (open gemeenschap) werd daardoor meer dan waargemaakt.
Geheel in stijl was bij de opening van het culturele jaar iedereen welkom op een van de drie centrale pleinen in Leeuwarden. Het Noord Nederlands Orkest, dansers van Dance Company 058, honderden muzikanten op daken en balkons en duizend koorleden vormden samen één groot muzikaal ensemble. Een twintig meter hoge replica van het symbool van de stad, de Oldehove-toren, was het decor van de openingshandeling. Samen met twee kinderen trokken de Koning en Koningin aan het klokkentouw, waarna de klokken in Leeuwarden en alle andere steden en dorpen van Fryslân begonnen te luiden.
Speciaal voor de opening schreven Nynke Laverman en Sytze Pruiksma het lied Seis Oere Thús:
Skuor iepen de gerdinen
Spring derút de dei is nij
Hearst de klokken
Da takomst ropt om dy
Voorafgaand aan de opening vertelde Foppe de Haan in Stadsschouwburg De Harmonie over de totstandkoming van het culturele jaar: “De weg naar deze culturele hoofdstad is, laten we eerlijk zijn, niet gemakkelijk geweest. Het was een typische Elfstedentocht; een jubelende aftrap, daarna een lange en moeizame start, allemaal in het pikkedonker, slecht ijs toen het wat lichter werd, tegenwind. Het was een worsteling met karakters, ambities en elementen. Maar dan kantelt het proces, de spelers krijgen er plezier in, ze gaan mee, uit onverwachte hoek komt steun. Al die ‘ikken’ worden een ‘wij’, en die ‘wij’ worden, verdorie, Europees kampioen!
Naast ruime aandacht van regionale en landelijke pers trok het openingsweekend veel buitenlandse media: journalisten van onder meer ZDF, The Observer, BBC, Rai Uno, Deutsche Welle en VRT deden verslag van de evenementen.
30 januari: Babyhuis
“Een veilige start en een vrolijk kraambed met cadeaus en liefdevolle mensen om je heen. Dat gun je iedereen. Maar veel vrouwen hebben dat niet. Zij hebben niemand en staan er helemaal alleen voor. Hier zijn zij welkom en krijgen ze de kans om een nieuwe stap in hun leven te zetten.” Aan het woord is Barbara Muller. Zij trok zich in 2013 het lot aan van aanstaande en jonge moeders en van baby’s voor wie de ouders om wat voor reden dan ook tijdelijk niet kunnen zorgen. Voor hen richtte zij in Dordrecht stichting Het Babyhuis op. Het Babyhuis biedt hulp aan moeder en kind en begeleidt vrouwen op weg naar een zelfstandig bestaan, waarin zij zelf voor hun baby kunnen zorgen. Dankzij het werk van de stichting kunnen onnodige uithuisplaatsingen worden voorkomen. Een klein professioneel team en een groep liefdevolle vrijwilligers zetten zich hiervoor in. Op 30 januari bracht Hare Majesteit Koningin Máxima een bezoek aan Het Babyhuis, dat wordt gesteund door het Oranje Fonds. Zij ontmoette onder anderen oud-bewoonster Eke: “Mijn dochter heeft de eerste maanden van haar leven veel in het ziekenhuis gelegen. Het ging toen niet goed tussen ons; er was gewoon geen binding. Hier in het Babyhuis is ons contact helemaal tot bloei gekomen. Ik woon nu weer thuis en ben weer aan het werk. En mijn dochter doet het boven verwachting goed.”
Prinses Beatrix 80 jaar
Op 31 januari vierde Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix haar 80ste verjaardag.
Dans en beeldende kunst hebben de bijzondere aandacht en liefde van de Prinses en dat kwam in 2018 in veel activiteiten tot uiting. Prinses Beatrix ondersteunt met haar aanwezigheid ook menig maatschappelijk initiatief. Zo onthulde zij op 12 december de nieuwe naam van Sensoor: de Luisterlijn. Vrijwilligers van de deelnemende hulplijnen bieden een luisterend oor aan mensen die steun zoeken bij zorgen, ziekte en eenzaamheid.
Prinses Beatrix toont haar betrokkenheid ook buiten Nederland. Zo woonde zij op 13 september in Accra, Ghana, samen met Prinses Mabel de staatsbegrafenis bij van de op 18 augustus overleden oud secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan. Op 14 november was zij bij het diner in Buckingham Palace ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de Prins van Wales. Van 28 november tot 1 december bezocht zij Bonaire. Hier sprak zij met jonge en oudere bewoners over de zorg voor flora en fauna op het eiland en de balans tussen economie en natuur.
