Positie van het staatshoofd
Sinds 1848 staat in de Grondwet dat de Koning onschendbaar is en dat de ministers verantwoordelijk zijn. Dit wil zeggen dat de ministers verantwoording moeten afleggen aan het parlement over het beleid van de regering. De ministers zijn ook politiek verantwoordelijk voor de uitspraken en het handelen van de Koning.
De positie van de Koning komt onder meer tot uiting in het ondertekenen van wetten en besluiten die mede worden ondertekend door een minister. Aan het slot van de kabinetsformatie ondertekent de Koning de besluiten tot benoeming van de ministers en staatssecretarissen. Vervolgens worden zij ten overstaan van de Koning beëdigd. Daarnaast is de Koning voorzitter van de Raad van State en spreekt hij jaarlijks de Troonrede uit.
De Koning is staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden dat naast Nederland bestaat uit de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten.